ساختار توده‌های پهن‌برگ آمیختۀ دست‌نخورده در جنگل‌های هیرکانی (مطالعۀ موردی: طرح جنگلداری لُوِه، استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

6 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

7 کارشناس ارشد جنگل، دفتر فنی جنگلداری، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، چالوس، ایران

8 کارشناس جنگل، اداره منابع طبیعی گرگان، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، گرگان، ایران

9 کارشناس ارشد جنگل دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

10 دکترای بیولوژی خاک جنگل، دانشکدۀ علوم جنگل، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

11 دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ علوم جنگل، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

ا
اهمیت پژوهش دربارۀ ساختار توده‌های پهن‌برگ آمیخته کمتر از توده‌های راش نیست. برای این منظور، نُه قطعۀ یک هکتاری در قطعۀ شاهد سری چهار طرح جنگلداری لوه انتخاب شد و پس از برداشت مشخصات عمومی، آماربرداری 100 درصد در همۀ قطعات انجام گرفت و قطر برابرسینه و مختصات مکانی همۀ گونه‌های چوبی با قطر برابرسینۀ بیشتر از 5/7 سانتی‌متر ثبت شد. در هر قطعه نمونه یک ترانسکت به ابعاد 10×100 متر انتخاب و ارتفاع درختان آن برداشت شد. نحوۀ پراکنش درختان و الگوی مکانی آنها به تفکیک گونه با استفاده از نرم‌افزار PAST رسم و بررسی و جایگاه توده‌ها در مثلث ساختار مشخص شد. نتایج نشان داد که توده‌های بررسی‌شده ناهمسال و سه‌آشکوبه بوده و از 12 گونۀ چوبی با بیشترین فراوانی ممرز تشکیل شده‌اند. تعداد متوسط درختان در هکتار 384 اصله و ارتفاع درختان بین 6/3 تا 7/34 متر است و قطورترین درختان گونه‌های نمدار و بلندمازو با ارتفاع بیش از 25 متر هستند که در آشکوب بالا قرار گرفته‌اند. متوسط رویه‌زمینی 10/36 متر مربع و متوسط حجم کل قطعات و حجم خشک‌دارها به‌ترتیب 6/420 و 17 متر مکعب در هکتار محاسبه شد. الگوی پراکنش درختان در بیشتر قطعات کپه‌ای بود. جایگاه قطعات نه‌گانه در مثلث ساختار نشان داد که همۀ قطعات در ناحیۀ قطور قرار گرفته‌اند و با ساختار نامنظم فاصلۀ زیادی دارند و هنوز ساختار مناسب اجرای مستقیم شیوۀ تک‌گزینی را ندارند. از این‌رو باید در ابتدا با عملیات پرورشی به‌سمت ساختار نامنظم هدایت شوند تا با ایجاد نسل‌های جدید و با حفظ آمیختگی بتوان پایداری جنگل و تنوع ‌زیستی را تقویت کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structure of intact mixed broad-leaved stands in Hyrcanian Forests (case study: Loveh, Golestan province)

نویسندگان [English]

  • Khosro Sagheb Talebi 1
  • Pejman Parhizkar 2
  • Majid Hasani 3
  • Mehdi Pourhashemi 4
  • Seyed Zaidollah Mirkazemi 5
  • Assadollah Karimidoost 6
  • Mohammad Karim Maghsudloo 6
  • Hossein Ghorbani 6
  • Mohammad Mortazavi 7
  • Mahmood Seyedi 8
  • Saboura Rahanjam 9
  • Fatemeh Rafiee Jazi 10
  • Seyede Sara Nourolahi 11
1 Prof., Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR), Agricultural Research, education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran
2 Assist. Prof., Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR), Agricultural Research, education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran
3 Research Expert, Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR), Agricultural Research, education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran
4 Assoc. Prof., Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR), Agricultural Research, education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran
5 Senior Research Expert, Research Division of Natural Resources, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, I.R. Iran
6 Research Expert, Research Division of Natural Resources, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, I.R. Iran
7 Senior Forest Expert, Forest Management Office, Forest, Rangeland and Watershed Organization (FRWO), Chalus, I.R. Iran
8 FRWO
9 Forest Expert, General offices of Natural Resources, Gorgan, Sari, Noshahr and Rasht, I.R. Iran S. Rahanjam; M.Sc. Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
10 Ph.D. Forest soil biology, Faculty of Forest Science, University of Agriculture and natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
11 Ph.D. student, Faculty of Forest Science, University of Agriculture and natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
چکیده [English]

The importance of study on the structure of mixed stands is not less than that of studies on beech stands. For this purpose, nine sample plots, each one ha, were established in the control compartment of district four in Loveh forest. After recording the general characteristics of the stand, 100% inventory was done in the plots. Coordination and diameter at breast height (dbh) of all woody species with dbh larger than 7.5cm were measured. Spatial pattern of species was mapped using PAST software. Moreover, the locations of the stands were determined in the structure triangle. Results showed that the studied stands were three-storied uneven-aged and composed of 12 woody species with the highest abundance of hornbeam. Mean stem number was 384ha-1, height of trees varied between 3.6 and 34.7 m and large and extra-large trees of Lime and Chestnut-leaved oak with a total height of more than 25m appeared in the upper story. Mean basal area, total volume and dead wood volume accounted to 36.1 m2ha-1, 420.6 m3ha-1 and 17 m3ha-1, respectively. Spatial pattern of the trees was generally cluster. All nine plots were located on the upper part of the structure triangle indicating abundance of old and large trees which were far from the theoretical irregular structure. Considering this structure, immediate application of group selection method is too early in such stands; we suggest starting with silvicultural interventions and moving towards irregular structure, and later establishment of young generation keeping tree diversity and sustainability in mind.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dead wood
  • diameter
  • height
  • control compartment
  • spatial pattern
  • species diversity
  • volume
[1]. Sagheb-Talebi, Kh. (2017). Close to Nature Silviculture; Visions and Goals. Iranian Journal of Nature. Research Institute of Forests and Rangelands, 2(1): 6-9.
[2]. Babaei, S., Bayat, M., Namiranian, M., and Heidari Masteali, S. (2018). Investigating structure monitoring indicators for wooden species of Northern forests of Iran. Journal of Wood & Forest Science and Technology, 25(2): 65-79.
[3]. Leibundgut, H. (1993). Europäische Urwälder (Virgin Forests of Europe). Haupt Verlag, Bern, 260p.
[4]. Korpel, S. (1995). Die Urwälder der Westkarpaten (Virgin Forests of West-Carpathian). Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, 310p.
[5]. Sagheb-Talebi, Kh., Eslami, A., Ghurchibeigi, K., Shahnavazi, H., and Mousavi Mirkalai, A. (2001). Structure of Hyrcanian beech stands for application of selection system. Proceedings of 2nd International Meeting of Forest and Industry, 1: 107-138.
[6]. Sefidi, K., Marvie Mohadjer, M.R., Etemad, V., and Mosandl, R. (2014). Late successional stage dynamics in natural Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in northern Iran (Case study: Gorazbon district of Kheiroud-Kenar experimental forest). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 22(2): 270-283.
[7]. Mohammadi, J., Shataee, Sh., Habashi, H., and Amiri, M. (2008). Effect of shelterwood logging on diversity of tree species in the Loveh Forest, Gorgan. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 16(2): 241-250.
[8]. Amini, M., Sagheb-Talebi, Kh., Khorankeh, S.A., and Amini, R., (2010). Description of some silvicultural characteristics in a mixed Beech-Hornbeam forest (Case study: permanent plot, Neka- Zalem Roud forest project). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 18(1): 21-34.
[9]. Amanzadeh, B., Pourmajidian, M.R. Sagheb-Talebi, Kh., and Hojjati, S.M. (2015). Spatial Pattern, competition and spatial association of trees in Mixed Hornbeam Stands using univariate and bivariate Ripley’s K-function (case study: Reserve area, district 3 of Asalem forests). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 23(1): 37-52.
[10]. Barzin, M., Mohammadi, J., Shataei, Sh. and Mosavinejad, S.H. (2017). Comparison of Quantitative and Qualitative Characteristics of Forest Stands Structure in Managed and Unmanaged Forest Stands (Case Study: Loveh Forestes and Khandushan Forests Plans). Journal of Wood & Forest Science and Technology, 24(4): 217-236.
[11]. Forest, Range and Watershed Organization (2001). Forest Management Plan of Loveh, 5th Revision of district four. General Office of Natural Resources, Golestan Province, 4545p.
[12]. Sagheb-Talebi, Kh., and Schütz, J-Ph. (2002). The structure of natural oriental beech (Fagus orientalis) in the Caspian region of Iran and potential for the application of the group selection system. Forestry, 75 (4): 465-472.
[13]. Sagheb-Talebi, Kh. (2012). Appropriate characteristics of beech stands for application of Close to Nature Silviculture (selection system). Final report of National Project No. 04-09-09-87033. Research Institute of Forests and Rangelands, 121p.
[14]. Moeur, M. (1993). Characterizing spatial patterns of trees using stem- mapped data. Forest science, 39 (4): 756-775.
[15]. Hammer, O. (2011). PAST, PAleontological STatistics. Version 2.12, Reference manual. Natural History Museum, University of Oslo, 220p.
[16]. Omidvar Hosseini, F., Akhavan, R., Kiadaliri, H., and Mataji, A. (2015). Spatial Patterns and Intra-specific Competition of Chestnut leaf Oak (Quercus castaneifolia) using Ripley’s K-function (Case study: Neka-Zalemrood forest- Sari). Journal of Forest and Wood Product, 68(1): 107-120.
[17]. Marvie Mohajer, M.R. (1983). The structure of Iranian Oak-Forests (Quercus castaneifolia C.A.May) in the eastern part of Caspian Forests. Iranian Journal of Natural Resources, 37:41-55.
[18]. Yadegarnejad, S.A., Sagheb-Talebi, Kh., Heidari, H., Moayeri, M.H. and Mortazavi, S.M. (2017). Evaluation of application of the 15d method in Loveh forest, Golestan province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 25(1): 160-171.
[19]. Mohammadi, J., and Shataee, Sh. (2017). Study of different height-diameter models for hornbeam (Carpinus betulus L.) in uneven-aged stands of Shastkalateh forest of Gorgan. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 24(4): 700-712.
[20]. Habashi, H., Hosseini, S.M., Mohammadi, J., and Rahmani, R. (2007). Stand structure and spatial pattern of trees in mixed Hyrcanian Beech forests of Iran. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15(1): 55-64.
[21]. Moridi, M., Etemad, V., Kakavand, M., Sagheb-Talebi, Kh., and Alibabaee Omran, E. (2016). Qualitative and quantitative characteristics of deadwood in the different development stages in mixed oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands (Case study: Gorazbon district, Kheiroud forest of Nowshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 23(4): 647-659.