ارزیابی کمّی و اثرهای اقتصادی برداشت سماق بر درآمد خانوارهای روستایی شهرستان هوراند، آذربایجان شرقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 استادیار گروه جنگلداری، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

سماق(Rhus coriaria L.)  از گونه‌های شاخص چند­­منظوره در منطقة ارسباران و به‌ویژه در شهرستان هوراند است که سالانه مقادیر زیادی میوه از پایه‌های آن به روش‌های سنتی استحصال می‌شود. این پژوهش با هدف تعیین مقدار کمّی تولید میوة سماق و بررسی اهمیت آن در اقتصاد خانوارهای روستای آقبراز شهرستان هوراند در استان آذربایجان شرقی انجام­ گرفت. جمع­ آوری داده در دو بخش شامل آماربرداری کمّی از میوه با روش خط­نمونه به­طور منظم تصادفی و بخش اقتصادی با استفاده از پرسشنامۀ نیمه­ باز در مورد متغیرهای مقدار برداشت، فروش و فراوری انجام­ گرفت. براساس نتایج این بررسی، میانگین تعداد در هکتار پایه­های سماق 3928 اصله و مقدار میوة سماق تولیدشده 428/16 کیلوگرم در هکتار برآورد شد. همچنین مقدار کل برداشت این میوه توسط خانوارها در مجموع 8455 کیلوگرم و میانگین برداشت سماق 422/75 کیلوگرم به­ ازای هر خانوار محاسبه­ شد. میانگین ارزش برداشت میوة خام سماق 4650 هزار تومان در سال برای هر خانوار برآورد شد. میانگین درآمد سالانة هر خانوار از محل فروش سماق خام و فراوری­ شده به ­ترتیب 774 و 4648 هزار تومان بود.میانگین ارزش ‌افزودۀ ایجادشده در اثر فراوری 33250 تومان در هر کیلوگرم تعیین شد. این بررسی نشان ­داد که برداشت میوة‌ سماق در منطقة هوراند در بهبود وضعیت اقتصادی روستاییان مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quantitative evaluation and Economic effects of Sumac fruit harvesting (Rhus coriaria L.) on Horand rural household income, East Azarbaijan

نویسندگان [English]

  • B. Gholizadeh 1
  • A. Alijanpour 2
  • S. Ghanbari 3
1 MSc Graduated, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
2 Associate Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
3 Assistant. Professor, Department of Forestry, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Tabriz, I.R. Iran
چکیده [English]

Sumac (Rhus coriaria L.) is a multi-purpose indicator species in Arasbaran region, especially in Horand County and a remarkable amount of its fruits is traditionally exploited every year. This research was focused on the quantitative evaluation of production and the economic importance of sumac in the household's economy of Aghboraz Village of Horand County. The data were collected in two parts, including the quantitative evaluation of fruit production via random-systematic sampling strategy and socio-economic analysis about harvesting, selling and processing of sumac via semi-open questionnaire. Based on the results, the average number of sumac stem per hectares was 3928 and its average yield was estimated 428.16 kg per ha. Sum and average of harvested sumac by rural household was 8455 kg and 422.75 kg, respectively. The average annual harvest value of households was 46500 thousand Rials. The average annual household income from raw and processed sumac was estimated 7740 and 46480 thousand Rials, respectively. The average share of household income from the sumac harvesting was 44% of total household income varied from 0.9% to 100% among different households. The average added value created by processing was 332500 Rials. According to the results, it can be concluded that sumac species can be effective in improving the economic situation of the villagers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Value
  • Arasbaran
  • Sumac
  • processing
  • Non-wood forest products