نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد
2
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد
3
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد
4
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
5
دانشیار پژوهش، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
6
کارشناس، ادارۀ کل محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد
چکیده
پدیدۀ زوال بلوط در جنگل‌های زاگرس، سطح گسترده‌ای را متأثر کرده است. آلاینده‌های موجود در گردوغبار، از مهم‌ترین عامل‌های زوال گونه‌های جنگلی زاگرس اعلام شده‌اند. در این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر گردوغبار بر زوال درختان بلوط (Quercus brantii Lindl.)، در ابتدای بهار 1395، شش تلۀ رسوب‌گیر در منطقۀ هلن نصب و در پاییز، نمونه‌های گردوغبار از تله‌ها جمع‌آوری و پس از توزین، مقدار عناصر سنگین موجود در آنها اندازه‌گیری شد. در دو جهت جغرافیایی غالب (شمالی و جنوبی)، سه خط نمونه با فاصله‌های ثابت در ابتدا، وسط و انتهای منطقه پیاده و در هر خط نمونه سه قطعه نمونۀ دایره‌ای 1000 متر مربعی در سه طبقۀ ارتفاعی 1800-1500، 2000-1800 و بالاتر از 2000 متر از سطح دریا برداشت شد. در هر قطعه نمونه، از پنج درخت سالم و ناسالم، نمونۀ مرکب برگ تهیه و مقدار عناصر سنگین (سرب، کادمیوم، نیکل، آرسنیک و جیوه) آنها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که مقدار کادمیوم و سرب در برگ درختان سالم به‌ترتیب 0/235 و 0/174 و در برگ درختان ناسالم به‌ترتیب 0/339 و 0/219 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود و این اختلاف معنی‌دار شد (0/01 ≤ p). درختان بلوط جهت جنوبی نسبت به جهت شمالی عناصر سنگین بیشتری را جذب کردند و این اختلاف برای سرب و کادمیوم در سطح اطمینان 99 درصد و برای آرسنیک در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار بود. به‌نظر می‌رسد تنش ناشی از جذب عناصر سنگین یکی از عامل‌های زوال بلوط باشد. نتایج این پژوهش نیز تأثیر عناصر سنگین موجود در گردوغبار بر سلامت درختان بلوط را نشان داد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Measuring of heavy elements in leaves of healthy and unhealthy Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) trees in Helen area of Chaharmahal and Baktiari province
نویسندگان [English]
-
H. Jahanbazy Goujani
1
-
Y. Iranmanesh
1
-
M. Talebi
2
-
H. Shirmardi
3
-
A. Mehnatkesh
4
-
M. Pourhashemi
5
-
M. Habibi
6
1
Assist. Prof., Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, I.R. Iran
2
Senior Research Expert, Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, I.R. Iran
3
Research Expert, Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, I.R. Iran
4
Assist. Prof., Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, I.R. Iran
5
Assoc. Prof., Research Institute of Forest and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran
6
Expert, Chaharmahal and Bakhtiari Department of Environment, Shahrekord, I.R. Iran
چکیده [English]
Oak decline is a complex phenomenon affecting vast areas of Zagros forests. Dust is the most important factors in the decline of Zagros forest. In order to assess the impacts of dust on oak decline, six dust traps were installed in Helen protected area at the beginning of spring 2016. Dust samples were collected using the traps surface in autumn. The weight of dust samples and the amount of heavy metals were measured in the laboratory. Three transects (replicates) with fixed distances were designed in each of northern and southern directions. In each transect, three circular plots (with an area of 1000 m2) were laid out in three altitudinal ranges (1500-1800, 1800-2000, and more than 2000 meter a.s.l.). In each plot, leaf samples of five trees were collected from healthy and unhealthy trees, and the amounts of heavy elements including lead, cadmium, nickel, arsenic and mercury were measured. The results showed that cadmium and lead in leaves of healthy and unhealthy trees had a significant difference and the amount of these elements in the leaves of healthy tree was more than unhealthy trees. Higher amounts of heavy metals were absorbed by oak trees located in the southern aspect compared with those in the northern one. Moreover, the amounts of intercepted cadmium and lead had significant differences. It seems that the stress caused by the absorption of these heavy elements in the leaves of trees is one of the most important factors for oak trees decline.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Dust
-
Heavy metals
-
Oak decline
-
Stress
-
Zagros
)