بهترین فرمول ضریب شکل برای کاج بروسیا (Pinus Brutia Ten.) در شهرستان خرم‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع‏طبیعی دانشگاه لرستان

2 استادیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع‏طبیعی دانشگاه لرستان

3 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع‏طبیعی دانشگاه لرستان

4 دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه ایلام

5 استادیار گروه صنایع خمیر و کاغذ، دانشکدۀ محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه بهبهان

6 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع‏طبیعی دانشگاه لرستان

چکیده

ضریب‌ شکل، از مهم‌ترین مؤلفه‌های تعیین حجم درختان است. مقدار عددی ضریب شکل به عواملی همچون گونۀ درختی، رویشگاه، تراکم توده، سن و برخی عوامل محیطی بستگی دارد و با استفاده از فرمول‌های متنوعی محاسبه می‏شود. در این بررسی، به‌منظور تعیین مناسب‌ترین فرمول ضریب شکل، برای جایگزینی ضریب شکل واقعی، در توده‌های دست‌کاشت کاج بروسیا واقع در شمال شهرستان خرم‌آباد، 30 اصله درخت انتخاب و قطع شد. حجم واقعی هر درخت با استفاده از فرمول‌های حجم استوانه، اسمالیان و مخروط تعیین شد. برای هر درخت، ضریب شکل‌های واقعی ( )، طبیعی ( )، مصنوعی ( ) و هوهنادل ( ) و ضریب قدکشیدگی محاسبه شد. سه ضریب شکل طبیعی، مصنوعی و هوهنادل با استفاده از آزمون مقایسه‌های جفتی با ضریب شکل واقعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین ضریب شکل واقعی و سه ضریب شکل دیگر (طبیعی، مصنوعی و هوهنادل) در سطح احتمال 95 درصد تفاوت معنی‏دار وجود دارد و در نتیجه هیچ‌کدام قابلیت جایگزینی ضریب شکل واقعی را ندارند. میانگین ضریب قدکشیدگی تودۀ مذکور 1/55 تعیین شد؛ بنابراین توده در این مرحلۀ رویشی، در وضعیت پایدار قرار دارد. مقایسۀ شکل هندسی 120 قطعۀ اندازه‏گیری‌شده با حجم‏های هندسی رایج نشان داد که 8/50 درصد از قطعات به‌شکل نلوئید، 2/44 درصد به‌شکل پارابلوئید و 5 درصد به‌شکل مخروط بودند..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The best form factor formula for Pinus brutia Ten. in Khorramabad city

نویسندگان [English]

  • E. Ostakh 1
  • Javad Soosani 2
  • B. Pilevar 3
  • M. Khosravi 4
  • L. Poursartip 5
  • S. Hedayati 6
1 Ph.D. Student of forestry, Faculty of Agricultural and Natural Resources, Lorestan University.
2 Assistant Professor of Forestry Department, Lorestan University
3 Assoc. Prof., Department of forestry, Faculty of Agricultural and Natural Resources, Lorestan University.
4 Ph.D. Student of forestry, Faculty of Agricultural, Ilam University.
5 Assist. Prof., Pulp and paper sciences department, Faculty of Environment and Natural Resources, Behbahan University.
6 M.Sc. Graduate of Forestry, Faculty of Agricultural and Natural Resources, Lorestan University.
چکیده [English]

Form factor is one of the most important factors for determining the tree volume. Numerical value of the form factor depends on factors such as tree species, habitat, stand density, age, and some environmental factors and is calculated using various formulas. This study was performed to determine the most appropriate form factor formula in the plantation stands of Turkish pine (Pinus brutia Ten.) located in the northern city of Khorramabad. Totally 30 trees were selected and cut. The actual volume of each tree was determined by using the volume of cylinder, Smalian and cone formulas. For each tree, the form factors: Actual ( ), Natural ( ), Artificial ( ) and Hohenadel ( ) and Slenderness coefficient was calculated. Three coefficients natural, artificial and Hohenadel, using pair-wise comparison test were compared with the actual form factor. The results showed that there is a significant difference between the actual form factor and the three other coefficients (natural, artificial, and Hohenadel) at the 95% probability level, and therefore none of them can replace the actual form factor. The stand slenderness coefficient (H/DBH) is 55.1 and therefore it was stable at this stage. Comparing the geometric shape of the 120 pieces measured with geometric volumes showed that 50.8% of the parts were in the form of neloeid, 44.2 % in the form of paraboloid and 5% in the form of cones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Turkish pine (Pinus brutia Ten.)
  • Form factor
  • Pair-wise comparison tests
  • Khorramabad