بررسی امکان توسعۀ گردشگری در جنگل با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استادیاردانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مناطق مناسب گردشگری در جنگل آموزشی پژوهشی دانشگاه تهران (خیرود) واقع در استان مازندران است. فرایند ارزیابی مناطق مناسب گردشگری براساس سه گروه معیارهای اکولوژیکی، زیر‌ساختی و اقتصادی- اجتماعی صورت گرفت. سپس شاخص‌های هر کدام از گروه معیارها تعیین شد. نقشۀ شاخص‌های شیب، ارتفاع، جهت، دما، بافت خاک، منابع آب، چشم‌انداز، حیات وحش، تاج پوشش و تیپ جنگلی، سراها، طرح جنگلداری و جاده در محیط سامانۀ اطلاعات جغرافیایی با طبقات مربوط تهیه شد. در ادامه با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی و بر مبنای نظر کارشناسان، شاخص‌ها وزن‌دهی شدند. در نهایت با استفاده از روش کمی ترکیب خطی- وزنی، لایه‌های وزن‌دار شاخص‌ها در محیط سامانۀ اطلاعات جغرافیایی تلفیق شدند و نقشۀ نهایی قابلیت گردشگری به‌دست آمد. براساس نتایج حاصله، بیشترین وزن‌ها به‌ترتیب به شیب و منابع آب و کمترین وزن‌ها به خاک و سرا اختصاص یافت. همچنین نتایج ارزیابی نشان داد که 17/. درصد از منطقه تناسب زیاد، 15/38 درصد تناسب متوسط و 68/61 درصد تناسب کم برای گردشگری دارد. با توجه به شاخص‌های اکولوژیکی و توسعۀ معیارهای زیر‌ساختی و اقتصادی - اجتماعی، امکان توسعۀ گردشگری در سطح وسیعی برای جنگل‌ خیرود وجود دارد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the possibility of forest ecotourism development using multi criteria evolution and geographic information system

چکیده [English]

This study aims at identifying the suitable areas for ecotourism using geographic information system (GIS) and analytical hierarchy process (AHP) in experimental and educational Kheyroud forest, Nowshar, Mazandaran province. The evaluation process was conducted based on three groups including ecological, infrastructural, and socio-economic criteria. Then, the indicators of each main groups were determined. The indicator maps of slope, elevation, aspect, temperature, soil, water resources, landscape, wildlife, vegetation cover (density and type), cow-pens, forestry plan and road were generated in geographical information system environment. The Analytical Hierarchy Process was used for weight determination of indicators. Finally, based on the weighted linear combination method, weighted layers of indicators were integrated in GIS environment and ecotourism suitability map was created. According to the results, slope and water resources indicators and soil and cowspens indicators showed the highest and lowest weights, respectively. In addition, the results of evaluation revealed that 0.17, 38.15, and 61.88 percent of the area have high, medium, and low suitability for ecotourism purposes, respectively. According to the ecological indicators and the development of infrastructural and socio-economic criteria, there is an extensive potential for ecotourism development in the Kheyroud forest

کلیدواژه‌ها [English]

  • AHP
  • development
  • Ecotourism
  • Evaluation
  • GIS
  • Kheyroud
  • WLC