مرگ و میر درختان در فاز کاهش پایه ها در روند تکامل توده های راش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‏ شناسی و اکولوژی جنگل دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استادیار گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استادیار دانشکدة فناوری کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 استاد گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

آگاهی از شرایط توده و جایگزینی تدریجی گونه‏های درختی در مراحل و فازهای مختلف تحولی اطلاعات مناسبی در زمینة دخالت‏های پرورشی هم‌گام با طبیعت فراهم می‏سازد. یکی از فازهای تحولی مهم در روند تکامل توده‏ فاز کاهش پایه‏هاست. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‏های کمی و کیفی خشکه‏دارها در فاز کاهش پایه‏ها در پارسل سیصد و نوزده بخش گرازبن از جنگل‏های کمتر دست‌خوردة خیرود نوشهر انجام شد. سه قطعه نمونة 1 هکتاری در این فاز انتخاب و آماربرداری صد درصد از مشخصه‏های خشکه‏دارها، شامل قطر و ارتفاع یا طول با قطر بیش از 5/7 سانتی‏متر و شکل و درجة پوسیدگی، انجام شد. نتایج نشان داد در این فاز بیشترین میزان مرگ‌ومیر در طبقة قطری 10 سانتی‏متری (کلاسة کم‏قطر) مشاهده می‌شود (125 خشکه‏دار). 39 درصد درختان به شکل سرپا (خشکه‏دار سرپا) و 61 درصد به شکل افتاده می‏پوسند. متوسط حجم خشکه‏دارهای سرپا و افتاده به ترتیب 31 و 69 درصد است. گونة راش بیشترین تعداد درختان در حال پوسیدن (2/47%) را به خود اختصاص می‏دهد و پس از آن گونة ممرز (1/36%) سهم چشمگیری دارد. مقایسة میانگین مرگ‌ومیر درختان نشان داد نوع و اندازه و درجة پوسیدگی خشکه‌دارها به شکلی معنا‏دار متفاوت است و بیشتر خشکه‌دارها در این فاز در کلاسة کم‏قطر، مراحل اولیة پوسیدگی، و به شکل افتاده مشاهده می‏شوند. تعیین نرخ مرگ‌ومیر و وضعیت کمی و کیفی خشکه‏دارها در این فاز از تکامل توده می‏تواند راهگشای برنامه‏های پرورشی در این جنگل‏ها باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mortality of Trees in the Stem Exclusion Phase over the Beech Stand Development

نویسندگان [English]

  • Morteza Moridi 1
  • Vahid Etemad 2
  • Kiomars Sefidi 3
  • Manuchehr Namiranian 4
  • Seyed Mohammad Moein Sadeghi 1
1 MSc. Student, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
2 Assistant Professor, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Agriculture Technology and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, I.R. Iran
4 Professor, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
چکیده [English]

Knowledge of the stand condition and the gradual replacement of tree species in different development stages and phases provide appropriate information related to the close to nature treatments. Stem exclusion phase is one of the important development phases in the forest stands development. The aim of study was to analyze the characteristics of dead trees in the stem exclusion phase in the less disturbed forests of Kheyrood, northern Iran. Three sample plots were laid out in this stem exclusion phase and some properties such as diameter, height of all standing and dead trees, as well as the decay stage of dead trees were recorded. Results showed the maximum amount of mortality was observed in the 10 cm diameter class (N = 125). The proportion of snags was 39% while 61% of dead trees were recorded as log. The average volumes of standing and fallen dead trees were 31 and 69 percent, respectively. Oriental beech as dominant tree species made up 47.2 % of decaying trees following by hornbeam (36.1%) has a significant contribution in dead wood pool in this phase. Results of comparing trees mortality showed form, size, and decay class of dead trees were significantly different and the most of the dead trees was observed in the early decay stage, in small diameter class, and in form of snag. Determining of the mortality rate and the quality and quantity of dead trees in this phase of the forest stands development can be applied as guidance in forest tending interventions..

کلیدواژه‌ها [English]

  • dead tree
  • stand developmet
  • stem exclusion phase
  • tree mortality
[1]. Sefidi, K. (2012). Late succesional stage dynamics in natural oriental beech (Fagus orientalis Lipsky.) stands, Northern Iran. Ph.D. thesis, department of Forestry and Forest Economics, University of Tehran, Karaj, 150 p.
[2]. Oliver, C. D. and Larson, B. C. (1996). Forest Stand Dynamics. John Wiley, New York, 520 p.
[3]. Korpel, S. (1982). Degree of equilibrium and dynamic change of the forest an example of natural forest of Slovakia. Act Faculties Forestails, 24: 9–30 (in Cezchoslovakia).
[4]. Sefidi, K., Marvi-Mohadjer, M. R., Zobeyri, M., and Etemad, V. (2008). Investigation on dead trees effects on natural regeneration of oriental beech and hornbeam in a mixed beech forest. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15: 365–373.
[5]. Zolfeghari, E., Marvi Mohajer, M. R., and Namiranian, M. (2007). Impact of dead trees on natural regeneration in forest stands (Chelir district, Kheiroudkenar, Nowshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15(3): 234–240.
[6]. Kia Lashaki, A. and Shabani, S. (2010). The ecological impact of dead trees on the forest soil characteristics in Liresar Tonekabon. Iran Natural Ecosystems Journal, 1(2): 122–129.
[7]. Angers, V. A., Messier, C., Beaudet, M., and Ledu, A. (2005). Comparing composition and structure in old-growth and harvested (selection and diameter-limit cuts) northern hardwood stands in Quebec. Forest Ecology and Management, 217: 275–293.
[8]. Santiago, J. M. and Amanda, D. R. (2005). Dead trees as resources for forest wildlife. extension, fact sheet, Ohio State University Express, 12 p.
[9]. Sefidi, K. and Marvie-Mohadjer, M. R. (2010). Snag dynamic in a mixed Beech forest. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 18(4): 517–526.
[10]. Marvie-Mohadjer, M. R. (2011). Silviculture, 3nd Edition, University of Tehran press, 418 p.
[11]. Kimel, L. (2001). Dead tree make for lively habitat. Gardening for Wildlife, 11(4): 2–4.
[12]. Comband, M., Spiese, A., and Emmingham, W. H. (1993). Stand management for timber and mature forest wildlife in Douglas-fir forests. Journal of Forestry, 91(12): 31–42.
[13]. Jenish, J. E. and Harmon, M. E. (2002). Succsesional chang in live and dead woods carbon stores: implications for net ecosystems productivity. Tree Physiology, 22: 77–89.
[14]. Sagheb-Talebi, Kh. and Schütz, J. Ph. (2002). The structure of natural oriental beech (Fagus orientalis) in the Caspian region of Iran and potential for the application of the group selection system. Journal of Forestry, 75(4): 465–472.
[15]. Sefidi, K., Marvie Mohadjer, M. R., Mosandl, R., and Copenheaver, C. A. (2013). Coarse and fine woody debris in mature oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) forests of northern Iran. Natural Areas Journal, 33(3): 248–255.
[16]. Harmon, M. E. and Sexton, J. (1996). Guidelines for measurements of woody detritus in forest ecosystems. US LTER Publication No. 20. U.S. LTER Network Office, University of Washington, College of Forest Resources, Seattle, WA. 73.
[17]. Sefidi, K. and Marvie-Mohadjer, M. R. (2010). Characteristics of coarse woody debris in successional stages of natural beech (Fagus orientalis) forests of Northern Iran. Journal of Forest Science, 56: 7–17.
[18]. Zolfeghari, E., Marvi Mohajer, M. R., and Namiranian, M. (2007). Impact of dead trees on natural regeneration in forest stands (Chelir district, Kheiroudkenar, Nowshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15(3): 234–240.
[19]. Tinker, D. B. and Knight, D. H. (2001). Temporal and spatial dynamics of coarse woody debris in harvested and unharvested lodgepole pine forests. Ecological Modelling, 141: 125–149.
[20]. Parhizkar, P., Sagheb-Talebi, Kh., Mattaji, A., Namiranian, M., Hasani, M., and Mortazavi, M. (2011). Tree and regeneration conditions within development stages in Kelardasht beech forest (Case study: reserve area-Langa). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15(3): 234–240.