پویایی پیت و ماند در رابطه با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک جنگل راشستان آمیخته (جنگل شصت‌کلاته‌ـ‌گرگان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ‌ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

2 استادیار دانشکدة جنگل‌داری و فنّاوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

3 دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

چکیده

از مهم‏ترین آشفتگی‏هایی که در راشستان‌ها مشاهده می‏شود ریشه‏کن‌شدن درختان و به دنبال آن ایجاد نواحی خرده‌رویشگاه پیت و ماند است که به تغییرات اساسی در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک منجر می‎شود. پیت و ماندها، با سنین مختلفی در جنگل‏ دیده می‏شوند. این پژوهش به‌‌منظور بررسی رابطة پویایی پیت و ماند با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در تودة آمیختة راش جنگل شصت‌کلاتة گلستان انجام شد. نمونه‏های خاک از 4 بخش پیت، ماند، حاشیة خشکه‏دار، و زیرتاج پوشش بسته در 4 درجة پوسیدگی جمع‎آوری شد و از نظر میزان مادة آلی، وزن مخصوص ظاهری، و pH خاک در 4 بخش‎ مذکور و سنین متفاوت، با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه مقایسه شدند. نتایج نشان داد میزان مادة آلی، وزن مخصوص ظاهری، و pH خاک در بخش‏های مختلف از اختلاف معنی‏داری در سطح 5 درصد برخوردار بودند. بیشترین مقدار مادة آلی به پیت، و وزن مخصوص ظاهری و pH به ماند اختصاص داشته است. میزان مادة آلی و وزن مخصوص ظاهری‌ در سنین متفاوت اختلاف معنی‎داری در سطح 5 درصد نشان داد. حال ‏آنکه در pH اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بیشترین مقدار مادة آلی و وزن مخصوص ظاهری به‏ترتیب در سنین بالغ و جوان مشاهده شد. می‏توان گفت با گذشت زمان و افزایش سن پیت‏ مقدار مادة آلی افزایش، ولی میزان وزن مخصوص ظاهری کاهش می‏یابد که سبب حاصل‌خیزی خاک بر اثر تجزیة مناسب لاشبرگ در طی زمان و افزایش فعالیت میکروارگانیسم‏ها می‎شود. خرده‌رویشگاه‏های ایجاد‌شده سرآغاز تحول و حاصل‏خیزی خاک جنگل‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pit and Mound Dynamics Related to Some Physical and Chemical Properties of Soil in a Mixed Beech Forest (Gorgan- Shastkholate Forest)

نویسندگان [English]

  • Negar Moghimian 1
  • Hashem Habashi 2
  • Maryam Moslehi 3
1 M. Sc. Student, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
2 Assistant Professor, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
3 Ph. D. Student, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
چکیده [English]

One of the most important disturbance occurred in beech stand is tree uprooting that creates pit and mound microsite where caused serious change in soil physical and chemical properties. Pit and mounds have different ages in forest. So this research was carried out to investigate the relation of pit and mound dynamics with some physical and chemical properties of soil in a mixed beech forest in Shastkolate forest, Golestan Province. Soil samples were collected from 4 microsites: pit, mound, around the dead woods and closed canopy, in 4 different decay stages. Then soil Organic matter, bulk density and pH were compared in different age and 4 sections using one way ANOVA. Results showed that the amount of soil organic matter, bulk density and pH in 4 sections were significantly different (P<0.05). The most amounts of soil organic matter were found in pit while the most amounts of soil bulk density and pH were found in mound. Also the amount of soil organic matter and bulk density in different ages were significantly different among decay stages except for pH. The greatest amount of soil organic matter and bulk density were found respectively in 10-15 and less than 5 years. It can be concluded that soil organic matter increase while bulk density decreases when time following up and pit become older. However, older pit has richness and fertile soil because litter decomposition well done and microorganisms activities increases. Microsites created by the beginning of change, forest stand development and soil fertility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • age
  • Bulk density
  • organic matter
  • pH
  • uprooting
  • windthrow