مقایسة شاخص‌های فاصله‌ای و مبتنی بر کوادرات در تعیین الگوی پراکنش تاغ (منطقه سیاه‌کوه یزد)

نویسندگان

1 1 دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

2 2 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی ساری، ایران

3 3 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

4 4 استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران

چکیده

با توجه به اینکه مساحت قابل ‌‌توجهی از بیابان‌های مرکزی کشور زیر پوشش گونه‌های مختلف تاغ قرار دارد، هرگونه مطالعه در مورد این گیاهان مقاوم حائز اهمیت زیادی است. در این راستا دو نقطه از جنگل‏های تاغ، هر یک به مساحت 30 هکتار انتخاب و از طریق اندازه‌گیری فاصله و آزیموت، موقعیت مکانی کلیه پایه‌ها ثبت گردید. با کمک نرم‌‌افزار GIS Arc نقشه موقعیت مکانی پایه‌ها ترسیم و در هر بخش 35 قطعه نمونه 10 آری به‌صورت تصادفی سیستماتیک پیاده ‌‌شد. مراکز این قطعه‌ها به‌عنوان نقطه تصادفی برای بررسی روش‏های فاصله‌ای مد نظر قرار گرفت. شاخص‌های فاصله‌ای شامل ابرهارت، هینز، هاپکینز، جانسون زایمر، پیلو، هولگیت، نزدیکترین همسایه و مربع تی (C) و شاخص‌های کوادراتی شامل موریسیتا، استاندارد شده موریسیتا، گرین، نسبت واریانس به میانگین و لوید بودند. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان دادند که در منطقة اول با توجه به شاخص‌های ابرهارت، هاینز، پیلو، موریسیتا، C ، نزدیک‌ترین همسایه، پراکنش و موریسیتا الگو تصادفی و بر اساس شاخص جانسون زایمر کپه‌ای است. شاخص‌های گرین و لوید نیز الگو را تصادفی مایل به کپه‌ای نشان دادند. در منطقة دوم تمامی شاخص‌ها به استثنای شاخص‌های هاپکینز و جانسون زایمر الگو را کپه‌ای نشان دادند. از برآیند این روش‏ها، الگوی پراکنش تاغ در منطقه سیاه‌کوه از تصادفی مایل به کپه‌ای در مناطق هموار تا کپه‌ای در کوهپایه‌ها ارزیابی می‌گردد. همچنین بهترین شاخص‌ها برای تعیین الگوی پراکنش تاغ مربع تی و هولگیت ارزیابی شدند. بین شاخص‌های مبتنی بر کوادرات نیز شاخص موریسیتا بهتر از سایرین توانست الگوی پراکنش واقعی را تشخیص دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing Distance-based and Quadrate-based Methods to Identify Spatial Pattern of Saxaul Haloxylon ammodenderon C.A.Mey (Siah-Kooh Region, Yazd Province)

نویسندگان [English]

  • ba k 1
  • a f 2
  • Masoud Tabari Kouchaksarayi 3
  • s h 3
  • m p 4
چکیده [English]

Investigation of spatial pattern in vegetative populations is an important part of forest ecology. Great areas in central deserts of Iran are covered with saxaul (Haloxylon spp.). Therefore, any research concerning this species has a great importance. Eight distance-based and five quadrate-based methods, including: nearest neighbor, Holgate, Pielou, Eberhardt, Hopkins, Johnson & Zimmer, C, Hines, Green, Morisita, Standardized Morisita, Index of Dispersion and Lioyd were used to determine spatial pattern of this species. Two districts each 30 hectares area which were representative of saxaul populations were selected. Coordinates for all shrubs were determined using distance and azimuth and finally a point map was created in ArcGIS. Then, 35 sample plots (each 0.1 ha area) overlaid randomly on point map. Centers of these plots were used as random points for distance-based methods. In district I, Johnson and Zimmer, standardized Morisita and Index of dispersion indices showed clumped pattern for saxaul while other indices showed random pattern. In district II, all indices showed clumped pattern except for Johnson and Zimmer index. Overall spatial pattern of saxaul appraised random in flat areas and clumped in mountain-sides. Also T-square index (C) and Holgate were the best distance-based indices to identify pattern. Morisita index was the best one between quadrate-based indices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Density
  • Desert areas
  • Saxaul
  • Siah-Kooh
  • spatial pattern

مراجع

-   Allen, M. Staudhammer, Ch. Pine, B. and Young, L. 2008. Ecological Statistics and Design, Florida Rivers Lab, Florida University, USA, 11 pp.
-   Aparajita, D. and Rawat, G.S. 2008. Dispersal modes and spatial patterns of tree species in a tropical forest in Arunachal Pradesh, northeast India. Tropical Conservation Science Journal. 1(3):163-185.
-   Basiri, R. Sohrabi, H. and Mozayen, M. 2006. Statistical analysis of spatial pattern of tree species in Ghamishloo- Marivan. Iranian Journal of Natural Resources. 3: 579-588.
-   Camarero, J.J. Gutierrrez, E. and Fortin, M.J. 2000. Spatial pattern of sub-alpine grassland ecotones in the Spanish central Pyrenees. Forest Ecology and Management. 134:1-16.
-   Cancela, C.M. 2002. Spatial patterns of seed dispersal and seedling recruitment in Corema album: The importance of unspecialized disperses for regeneration. Journal of Ecology. 90: 775-784.
-   Dale, M.R.T. 1999. Spatial Pattern Analysis in Plant Ecology, Cambridge University Press, 326 pp.
-   Dong, H.W. Xiu-mei, G. and Lin-Feng, G. 2001. Spatial pattern of dominant tree species of the secondary monsoon rain forest in Linjiang, Gaungdong Province. Journal of Forestry Research. 12(2): 101-104.
-   Environmental Systems Research Institute (ESRI). 2009. Web Help for Arc GIS 9.03 Desktop, ESRI, http://webhelp.esri.com/arcgisdesktop/9.3/index.cfm.
-   Erfanifard, Y. Feghhi, J. Zobeiri, M. and Namiranian, M. 2008. Comparison of two distance methods for forest spatial analysis (case study: Zagros forests of Iran). Journal of Applied Sciences. 8(1): 152-157.
-   Gonzalea-Andujar, J.L. Gonzalea-Diaz, L. and Navarrete, L. 2007. Characterising weed distribution with a distance index of dispersion and the effect of spatial scales. World Journal of Agricultural Sciences. 3(6): 777-780.
-   Heidari, H. 2006. Investigation of various distance sampling methods in Zagros forests (Sorkheh Dizeh, Kermanshah), PhD thesis, Tehran University, 112 pp.
-   Iran-nezhad Parizi, M.H. Sarhangzadeh, J. Azimzadeh, H.R. Elmi, M. and Hosseini, S.Z. 2006. Biological capabilities and straits of Siahkooh protected area (Ardakan-Yazd). Environmental Science Journal. 39: 89-100.
-   Krebs, CH.J. 1999. Ecological Methodology, University of Columbia, 620 pp.
-   Malhado, A.C.M. and Petrere, JR. M.  2004. Behaviour of dispersion indices in pattern detection of a population of angico, Anadenanthera peregrina (Leguminosae). Brazilian Journal of Biology. 64(2): 243-249.
-   Mirhosseini, A. 2004. Final report of province research plan about genetic potentials of saxaul to modify and improvement in desert areas of Iran, Center for Agriculture and Natural Resources Researches Yazd, Iran, 180 pp.
-   Mirjalili, A.B. Dianati Tilaki, G.H. and Baghestani, N. 2008. Comparison of five distance methods to measuring density of bush-lands of Tang-e-Laybod region Yazd province. Journal of Iran Rangeland and Desert Researches. 15(3): 295-303.
-   Mitchell, A. 2005. The ESRI Guide to GIS Analysis, Vol. 2, ESRI press, USA, 252 pp.
-   Moghaddam, M. 2001. Descriptive and Statistical Ecology of Plants, University of Tehran Press, 285 pp.
-   Moosaee Sanjerehee, M. and Basiri, M. 2007. Comparison of distance sampling methods efficiency to determine spatial pattern in sagebrush lands of Yazd province. Journal of Agriculture and Natural Resources Sciences and Techniques. 40(b): 483-492.
-   Pourbabaee, H. 2004. Application of Statistics in Ecology (Basic methods and calculations), translated book, Guilan University Press, 428 pp.
-   Sabeti, H. 1994. Forests, Trees and Shrubs of Iran, Yazd University Press, 810 pp.
-   Wei-dong, H., Xiu-mei, G. and Lin-feng, L. 2001. Spatial pattern of dominant tree species of the secondary monsoon rain forest in Linjiang, Guangdong province. Journal of Forestry Research. 12(2): 101-104.
-   Zarea Chahooki M.A. and Tavili, A. 2008, Evaluation of distance indices to determine spatial pattern of some rangeland species of dry areas. Journal of Rangeland. 2: 101-110.
 
نشریه جنگل و فرآورده های چوب
دوره 65، شماره 4 - شماره پیاپی 1468042
زمستان
اسفند 1391
صفحه 475-486

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار