بررسی تأثیرات زلزلۀ رودبار و منجیل بر رویش درختان زربین (Cupressus sempervirens Var. Horizontalis) با روش گاه‌شناسی درختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، پردیس دانشگاهی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران

3 دانش‌آموختۀ دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران

چکیده

امروزه امکان تحلیل تأثیرات پدیدۀ زلزله بر رشد درختان با روش‌های گاه‌شناسی فراهم شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیرات زلزلۀ سهمگین سال 1369 رودبار و منجیل بر رشد درختان زربین منطقۀ رودبار انجام گرفت. به این منظور پس از دریافت مجوز قطع هشت اصله درخت زربین در این منطقه، برای تهیۀ دیسک از ارتفاع برابرسینۀ درختان منتخب اقدام شد. همچنین به‌منظور بررسی تأثیرات عوامل اقلیمی، داده‌های سی‌سالۀ (1391-1362) دما و بارش منطقه از ایستگاه سینوپتیک منجیل دریافت شد. تصویربرداری از مغزی‌های تهیه‌شده از دیسک‌های پژوهش توسط دستگاه رادیولوژی پزشکی انجام گرفت و تاریخ‌گذاری تطبیقی، برآورد مؤلفه‌های اطمینان، تحلیل گاه‌شناسی داده‌ها، رسم نمودارها و ایجاد همبستگی بین رویش و عوامل اقلیمی با استفاده از نرم‌افزارهای Mini-Viewer، ARSTAN، Excel و Spss صورت گرفت. افزون‌بر این، رشد رها و رشد سرکوب درختان در دورۀ پنج‌ساله بعد از زلزله با استفاده از معادله‌های تغییرات رشد محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین رویش درختان و عامل دما همبستگی وجود ندارد (21/0r=)؛ درحالی که همبستگی عامل بارش با رویش درختان در طول 30 سال، مثبت (809/0r=) و در خلال سال‌های 1370 تا 1379 خورشیدی، منفی (72/0r= -) به‌دست آمد. از این‌رو، تغییرات رشد این گونه را که در پنج سال اول پس از زلزله افزایشی و در پنج سال دوم کاهشی بوده می‌توان به اثرهای زلزله بر درختان مرتبط دانست. از سوی دیگر، زربین گونۀ مقاومی در برابر عامل زلزله شناخته شد، چراکه رشد سرکوب در دیسک‌های مورد بررسی، تفاوت چشمگیری با رشد رها نشان نداد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of the Effects of Roudbar and Manjil Earthquake on the Growth of Cupressus sempervirens Var. Horizontalis Trees, Using Dendrochronological Methods

نویسندگان [English]

  • Nasrin Ahooghalandari 1
  • Mehrdad Ghodskhah Daryae 2
  • Javad Tourkaman 2
  • Abouzar Heidari Safari Kouchi 3
1 Ph.D. Graduate, Department of Forestry, University campus 2, University of Guilan, Rasht, I.R. Iran.
2 Assoc., Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Sowme`eh Sara, I.R. Iran.
3 Ph.D Graduate of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Sowme`eh Sara, I.R. Iran.
چکیده [English]

Todays, analyzing the effects of earthquakes on tree growth became possible by using dendrochronological methods. This study is done by the aim of investigating the effects of the severe Roudbar-Manjil earthquake in 1990 on the growth of Cupressus semperviren trees in Rudbar county. For this purpose, after obtaining a license to cut down eight Cupressus trees in Roudbar city, the trees were randomly selected; cut down and eight discs were taken from their diameter at breast height. Also, in order to investigate the effects of climatic factors, 30 years (1983-2012) temperature and precipitation data of the region were received from Manjil synoptic station. Preparation of images of research disks slices with 2mm thickness were done using, medical radiology device and comparative dating, estimation of reliability components, chronological analysis of data, plotting and correlation between growth and climatic factors were performed using Mini-Viewer, ARSTAN, Excel and Spss software's. In addition, release and suppressed growth of trees in the five year after earthquake period were calculated, using growth change equations. The results showed that there was no correlation between tree growth and temperature factor (r = 0.21); While the correlation of precipitation factor with tree growth during 30 years was positive (r = 0.809) and during the years (1991 to 2000) was negative (r = - 0.72). Therefore, the growth changes of this species, which increased in the first five years after the earthquake and decreased in the second five years, can be related to the effects of the earthquake on trees. On the other hand, Cupressus semperviren was recognized as an earthquake-resistant species because the growth of suppression in the studied disks did not show a significant difference with the release growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • X-ray
  • Gleichlaeufigkeit
  • growth rings
  • suppressed growth
  • release growth

مراجع

[1]. Fan, j., Wei, X., Wei Sh., Guo, q., Zhang, S., and Xu, H., Song, H., Xu, CH., An, W., and Jiang, H. (2020). Response of tree rings to earthquakes during the past 350 years at Jiuzhaigou in the eastern Tibet. Science of the Total Environment, 731, 138714.
[2]. Fallah, A., Balapour, B., Yekekhani, M., and Jalilvand, H. (2014). Dendrochronological studies of Juniperus polycarpos in Alborz mountains (case study: Shahkuh of Shahrood). Iranian Journal of Wood and Paper Science Research, 29 (1): 94-105.
[3]. Allen, R.B., MacKenzie, D.I., Bellingham, P.J., Wiser, S.K., Arnst, E.A., Coomes, D.A., and Hurst, J.M. (2020). Tree survival and growth responses in the aftermath of a strong earthquake. Journal of Ecology, 108: 107-122.
[4]. Berberian, M., Qorashi, M., Jackson, J.­A., and Priestley, K. (1992). The Roudbar-tarom earthquake of 20 june 1990 in north west of Iran: preliminary field and seismological observations, and its tectonic significance. Bulletin of the Seismological Society of America, 82(4): 1726-1755.
[5]. Ren, J.J., Xu, X.W., Zhang, S.M., Yeats, R.S., Chen, J.W., Zhu, A.L., and Liu, S. (2018). Surface rupture of the 1933 M 7.5 Diexi earthquake in eastern Tibet: implications for seismogenic tectonics. Geophysical Journal International, 212: 1627-1644.
[6]. Soosani, J., Radmeh, A., Ghalebahmani, S., Balapour, S., and Sepahvand, A. (2015). Effects of climate variables (temperature and precipitation) on the width of Rings-growth in Persian coppice oak in the central Zagros (Case study: Khoramabad). Journal of Wood and Forest Science and Technology, 22(1): 93-110.
[7]. Azizi, G., Robertson, I., Karimi, M., and Abadijou Ravari, M.M. (2020).  Relationship between Altitude and Juniper Genus Tree-Rings Width Case Study: Juniperus Habitats in North of Kerman Province. Ecology of Iranian Forest, 8 (15): 115-127.
[8]. Pourtahmasi, K., Lotfiomran, N., Brauning, A., and Parsapajouh, D. (2011). Tree-ring width and vessel characteristics of oriental beech (Fagus Orientalis) along an altitudinal gradient in the caspian forests, northern Iran. IAWA Journal, 32 (4):461-473
[9]. Vannoppena, A., Maes, S., Kint, V., De Mil, T., Ponette, Q., Van Acker, J., Van den Bulckec, J., Verheyenb, K., and Muys, B. (2017). Using X-ray CT based tree-ring width data for tree growth trend analysis. Dendrochronologia, 44: 66-75.
[10]. Kazemi, S.M., Asadpour, H., and Balapour, Sh. (2012). Investigation on relationship between tree rings of Cupressus sempervirens . var . horizantalis and climatic variables. Iranian Journal of Wood and Paper Science Research, 27(2): 361-371.
[11]. Orwig, D.A., and Abrams, M.D. (1997). Variation in radial growth responses to drought among species, site, and canopy strata. Trees, 11: 474-484.
[12]. Martin-Benito, D., Kint, V., del Río, M., and Cañellas, I. (2011). Growth responses of West-Mediterranean Pinus nigra to climate change are modulated by competition and productivity: Past trends and future perspectives. Forest Ecology and Management, 262(6): 1030-1040.
[13]. Hedayati, S., Sosani, J., Akbari, H., Fallah, A., and Balapour, Sh.A. (2014). Assessment of radial growth (Cupressus sempervirense var. horizontalis) trees by use of dendrochronology knowledge in its native site (case study: Gorgan Ali abad catool). Iranian Journal of Forest, 5(4): 361-376.
[14]. Fu, T., Liang, E., Lu, X., Gao, Sh., Zhang, L., Zhu, H., Rossi, S., and Camarero, J.­J. (2020). Tree growth responses and resilience after the 1950-Zayu-Medog earthquake, southeast Tibetan Plateau. Dendrochronologia, 62, 125724.
نشریه جنگل و فرآورده های چوب
دوره 74، شماره 2
شهریور 1400
صفحه 147-157

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار