ارزیابی موفقیت تعاونی‌های جنگلداری در استان کردستان با استفاده از کارت‌های امتیازی توسعۀ ظرفیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استادیار دانشکدۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استاد دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

5 کارشناس ادارۀ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان، سنندج، ایران

چکیده

تعاونی‌های جنگلداری از معدود نهادهای رسمی با هدف جلب مشارکت مردم محلی در مدیریت منابع طبیعی هستند. از این‌رو در سالیان گذشته، برای استقرار و واگذاری مدیریت عرصه‌های منابع طبیعی به آنها تلاش شده است. با این‌حال سؤال‌های بسیاری در زمینۀ موفقیت آنها در دستیابی به اهداف وجود دارد. در پژوهش حاضر، عملکرد تعاونی‌های جنگلداری استان کردستان در شهرستان‌های مریوان، سروآباد و سنندج ارزیابی شد. روش پژوهش، کیفی و ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات، مصاحبه و مشاهدۀ میدانی بودند. نمونه‌گیری، غیراحتمالی و هدفمند بود و در کل با شش نفر از اعضای تعاونی‌ها و دو کارشناس سازمان‌های متولی مصاحبه شد. موفقیت تعاونی‌ها در دستیابی به اهداف با استفاده از کارت‌های امتیازی ظرفیت‌سازی در قالب چهار معیار حفاظت، احیا و اصلاح، توسعه و بهره‌برداری جنگل و شاخص‌های متناسب با هر معیار براساس کتابچۀ طرح‌های جنگلداری ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از نظر ظرفیت ساخته‌شده، تعاونی نگل در شرایط بهتر و تعاونی برقرو در وضعیت نامناسب‌تری قرار دارد. میانگین امتیاز معیارهای حفاظت، احیا و توسعه، به سطح یک و معیار بهره‌برداری به سطح دو ظرفیت ساخته‌شده نزدیک بود که نشان داد اهدافی در طرح جنگلداری، پیش‌بینی شده، اما به دلایلی همچون تأمین نشدن اعتبار، نبود نظارت بر اجرا و کم بودن، ناکافی بودن، موقت بودن و محدود بودن اقدامات انجام‌گرفته، اهداف برآورده نشده است. تلاش در زمینۀ بازتعریف نهاد تعاونی و وظایف و نقش‌های مورد انتظار آن در عرصه‌های منابع طبیعی و وظایف و مسئولیت‌های دستگاه‌های اداری رسمی مرتبط با آن ضروری است و سازمان‌های متولی، باید اقدامات جدی‌تری برای تقویت ظرفیت و توانمندسازی تعاونی‌ها انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the success of forestry cooperatives in Kurdistan province using Capacity Development Scorecards

نویسندگان [English]

  • Somaye Eskandari 1
  • Mohammad A. Hemmat 2
  • Abdolmotalleb Rezaei 3
  • Jahangir Feghhi 4
  • Arkan Heidari 5
1 M.Sc. Graduate, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, IR. Iran.
2 Assist. Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, IR. Iran.
3 Assist. Prof., Department of Agricultural Extension, Faculty of Economics and Agricultural Development, University of Tehran, Karaj, IR. Iran.
4 Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, IR. Iran.
5 Expert, Forests, Range, and Watershed Management General Administration of Kurdistan Province, Sanandaj, IR. Iran.
چکیده [English]

Forestry cooperatives are among the few formal institutions to involve local people in natural resource management. Therefore, many efforts have been made to hand over natural resource management to forestry cooperatives. However, there are many issues regarding the success of forestry cooperatives in achieving planned objectives. In the present study, the performance of forestry cooperatives of Kurdistan province in Marivan, Sarvabad, and Sanandaj counties was evaluated. Capacity development scorecards were used to assess cooperatives' performance in four criteria including conservation, restoration and rehabilitation, development, and utilization of forest resources and indices corresponding to each criterion were used based on the forestry plans. The statistical population of the study consisted of the managing directors of six registered forestry cooperatives and experts in charge of cooperatives affairs in the Natural Resources and Watershed Management Organization of the Kurdistan province. Data were collected through field observations and interviews. The results showed that in terms of built capacity, Negel Cooperative was in better condition, and Barghrrou Cooperative was in poor condition. The mean score of conservation, restoration, and development criteria for all cooperatives was close to 1 and 2 for utilization criterion in the level of built capacity. This level indicates that measures are planned to be implemented, however, lack of funding, lack of oversight over implementation, scarcity and inadequacy of budget, temporal actions in initiation years, and limitations of the taken actions, lead to failure in meeting the objectives. Efforts are needed to redefine the cooperative institution and its expected tasks and roles in the field of renewable natural resources management. Hence, responsible organizations need to take more vigorous actions to empower forestry cooperatives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Community forestry
  • criteria and indicators
  • participatory assessment
  • Zagros forests

مراجع

[1]. Ostadhashemi, R., Rostami Shahraji, T., and Eskandari, F. (2014). Effect of forestry cooperatives on forest conservation and reclamation in Gilan Province. Co-operation and Agriculture, 2(8): 45-63.
[2]. Pulhin, J., and Ramirez, M. (2016). Timber regulation and value chain in community-based timber enterprise and smallholder forestry in the Philippines. Forests, 7(8): 152.
[3]. Heydari, F., Naderi Mahdei, K., Yaeghoubi Farani, A., and Heydari, A. (2015). Identifying successful indicators for agricultural cooperatives. Co-operation and Agriculture, 14(4): 39-60.
[4]. Moradvaisi, S., A. Hemmat, M., and Shamekhi, T. (2019). Identification of executive and managerial barriers in the activity of forestry cooperatives in Gilan Province. Iranian Journal of Forest, 11(2): 281-296.
[5]. Tirivayi, N., Nennen, L., Tesfaye, W., and Ma, Q. (2018). The benefits of collective action: Exploring the role of forest producer organizations in social protection. Forest Policy and Economics, 90: 106-114.
[6]. Shemshad, M., Malekmohammadi, I., and Hosseininiya, GH.M. (2012). Identification and Analysis of Effective Components on Job Creating in Natural Resources Cooperatives in Golestan Province. Human Geography Research Quarterly, 79: 141-156.
[7]. Arts, B., and Koning, J.D. (2017). Community Forest Management: An Assessment and Explanation of its Performance through QCA. World Development, 96: 315-325.
[8]. Humphries, S., Holmes, T., Andrade, D.F.C.D., McGrath, D., and Dantas, J.D. (2020). Searching for win-win forest outcomes: Learning-by-doing, financial viability, and income growth for a community-based forest management cooperative in the Brazilian Amazon. World Development, 125: 104336.
[9]. Vejdani, M., and Allahyari, M.S. (2013). Assessing the Performance of Rural Cooperatives by the use of Balanced Score Cards in Gilan Province (Case Study: Lahijan and Siahkal). Co-operation and Agriculture, 7(2): 23-37.
[10]. Sagheb-Talebi, Kh., Sajedi, T., and Pourhashemi, M. (2014). Forests of Iran; A treasure from the Past, a Hope for the Future. Springer, 152p.
[11]. Derikvandi, A., Khosravi, M., Taseh, M., and Heidarpour Monfared, A. (2015). Investigation of the variations of middle Zagros forests area between using aerial photo interpretation and use of GIS (case study: Kaka Reza region of Lorestan province). Natural Ecosystems of Iran, 5(4): 95-109.
[12]. Valipour, A., Plieninger, T., Shakeri, Z., Ghazanfari, H., Namiranian, M., and Lexer, M. J. (2014). Traditional silvopastoral management and its effects on forest stand structure in northern Zagros, Iran. Forest Ecology and Management, 327(Supplement C): 221-230.
[13]. Islamic Parliament Research Center of the Islamic Republic of Iran. (2020). Law on Permanent Provisions for National development programs, available at: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1014070?keyword. [last retrieved: August 5.2020].
[14]. Karami, A., and Feghhi, J. (2012). Controlling and comparison of North and South Zagros Land Use Using Landscape Ecology Approach (Case Study: Provinces of Kurdistan and Kohgiloyeh and Boyer Ahmad). Journal of Town and Country Planning, 6(4): 5-34.
[15]. Mozafari, G.H., and Safarpour, F. (2013). The ecological model of pastures zoning of Kurdistan province emphasizing on the climatic elements of temperature and precipitation. Geography and Environmental Sustainability, 3(6): 23-39.
[16]. Henareh Khalyani, J., Namiranian, M., Khodaee Tehrani, V., and Javanmiri pour, M. (2015). Investigation of non-timber forest products and their contribution to poverty alleviation of rural communities in northern Zagros Forests (Field force analysis of issues and problems). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 23(2): 307-319.
[17]. Forests, Rangelands, and Watershed Organization. (1996). Forest resources management plan of Negel Watershed, Forests, Rangelands, and Watershed Organization.
[18]. Creswell, J. W. (2013). Qualitative Dynamics and Research Design: Choosing from Five Approaches (Narrative Studies, Phenomenology, Fundamental Data Theory, Ethnography, Case Study). Translated by Danaie Fard, H., and Kazemi, H. Saffar-Ishraqi Press, 320.
[19]. Mokhtari, H. (2016). Historical Review of Qualitative Research in Knowledge and Information Science. Journal of National Studies on Librarianship and Information Organization, 27(3): 127-146.
[20]. Bellamy, J.J., and Kevin, H. (2010). Monitoring Guidelines of Capacity Development in Global Environment Facility Projects. United Nations Development Programme, 26.
[21]. Azkia, M., and Darbane Astaneh, A. (2011). Applied Research Methods. Kayhan Press, 537.
نشریه جنگل و فرآورده های چوب
دوره 74، شماره 1
خرداد 1400
صفحه 57-71

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار