بررسی ذخیره کربن آلی خاک در جنگل آمیخته راش- ممرز (مطالعۀ موردی: جنگل شصت‌کلاته گرگان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان

3 دانشیار، دانشکدة علوم جنگل. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 دانشیار، مؤسسة تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران

چکیده

جنگل از مهم‎ترین بوم‌سازگان‎های طبیعی با پتانسیل فراوان در جذب و انتشار تدریجی کربن و ایجاد تعادل آن و جذب دی‌اکسید کربن اتمسفری و ذخیره کربن است. تغییرات زمانی ترسیب کربن در جنگل‎های هیرکانی، موضوعی بااهمیت است؛ از این‌رو هدف این تحقیق بررسی تغییرات ماهانه و تعیین پتانسیل ذخیرة کربن آلی خاک در تودة آمیخته راش- ممرز است. برای این منظور به‌مدت یک سال از بهمن 1392 تا بهمن 1393، در یک هکتار از توده‎ آمیخته راش- ممرز 20 نقطه نمونه تصادفی انتخاب شد و در هر ماه، نمونه‌گیری خاک از عمق 20 سانتی‎متری سطح خاک انجام گرفت و کربن آلی، درصد رطوبت وزنی خاک، جرم مخصوص ظاهری و درصد سنگ و سنگریزه تعیین شد. فرایند لاشریزی با استفاده از تله لاشریزه اندازه‌گیری شد، حرارت خاک و اتمسفر نیز به‌عنوان عوامل تأثیرگذار در ذخیرة کربن آلی خاک در هر یک از نقطه نمونه ‏ها ثبت شد. تغییرات ماهانه تولید لاشریزه، رطوبت خاک، حرارت اتمسفر و خاک و ذخیره کربن آلی خاک با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه تفاوت معنی‎داری را در سطح احتمال 95 درصد نشان داد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین و کمترین ذخیرة کربن آلی خاک به‌ترتیب در ماه‎های بهمن و مرداد با مقادیر 93/06 و 63/62 تن در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of soil organic carbon pool in mixed beech-hornbeam (Case study: Shastkolteh forest)

نویسندگان [English]

  • H. Habashi 1
  • M. Moslehi 2
  • R. Rahmani 3
  • K. Sagheb-Talebi 4
1 Assoc. Prof., Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
2 Assist. Prof., Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, I.R. Iran
3 Assoc. Prof., Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, I.R. Iran
4 Assoc. Prof., Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, I.R. Iran
چکیده [English]

The forest is one of the most important natural ecosystems with a high potential for carbon absorption and gradual emission and also its equilibrium and the absorption of atmospheric carbon dioxide and carbon storage. Temporal variation of carbon sequestration in Hyrcanian forests is an important issue, so the aim of this study was to investigate the monthly changes of soil organic carbon (SOC) storage and determine its potential in the mixed beech-hornbeam stand. For this purpose, 20 sample points were randomly selected in one hectare of mixed beech-hornbeam stands and soil monthly sampling was done in 20 cm depth over a year from February of 2014 to February of 2015. SOC, moisture content, bulk density and volume proportion of coarse fragments were determined. Litter falls were measured using litter traps, soil and atmosphere temperature as effective factors on SOC pool were recorded in each sample points. Results showed significant monthly changes of litter production, soil moisture and temperature, atmosphere temperature and SOC storage over a year in the level of 95 percent. Also, results showed the highest and the lowest levels of SOC storage were in February (93.06 t.ha-1) and August (63.62 t.ha-1), respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil organic carbon storage
  • Beech-hornbeam stand
  • litter
  • Temporal variation