بررسی تأثیر تودۀ جنگلکاری‌شدۀ آیلان (Ailanthus altissima) بر تنوع گونه‌های گیاهی منطقۀ جوکندان تالش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

2 دانشجوی دکتری علوم جنگل، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

3 کارشناس ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

چکیده

جنگلکاری با گونه ­های بومی و غیربومی، تأثیر چشمگیری بر تنوع گونه‌های علفی دارد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تودۀ آیلان (عرعر) بر تنوع گونه‌های گیاهی در منطقۀ ساحلی جوکندان انجام گرفت. تعداد 20 قطعه نمونه با ابعاد 20×20 متر به‌عنوان قطعات نمونۀ اصلی از تودۀ آیلان و جنگل طبیعی به روش سیستماتیک تصادفی برداشت شد. سپس میکروپلات­ هایی با اندازۀ 16 مترمربع در مرکز هر قطعه نمونه مستقر شد و درصد پوشش تمام گونه ­های علفی با استفاده از معیار بران – بلانکه برآورد شد. در مجموع 20 گونۀ علفی متعلق به 13 تیره در دو منطقۀ طبیعی و تودۀ آیلان شناسایی شد. نتایج نشان داد که متوسط عمق لاشبرگ، درصد گونه‌های گیاهی، متوسط درصد تاج پوشش و تعداد در هکتار درختان در جنگل طبیعی بیشتر از تودۀ آیلان بود. میانگین شاخص ­های تنوع سیمپسون، شانون- وینر، N1 مک آرتور و N2 هیل و شاخص غنای گونه­ ای (R=S) در جنگل طبیعی بیشتر بود، درحالی ­که شاخص یکنواختی اسمیت ویلسون در تودۀ آیلان مقدار بیشتری را به خود اختصاص داده بود و هیچ‌کدام از شاخص ­ها اختلاف معنی­ داری را بین دو منطقه (تودۀ دست‌کاشت آیلان و جنگل طبیعی) نشان ندادند. براساس نتایج و ارتباط تنگاتنگ تنوع گونه­ ای با تخریب‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی و همچنین ساختار و ترکیب اولیۀ توده، لازم است که برنامه‌ریزی‌ها براساس جلب مشارکت مردم محلی، آموزش و ترویج بهره‌برداری­ های درست و موافق با حفظ منابع طبیعی و تنوع زیستی و همچنین افزایش آمیختگی در توده­ ها صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Ailanthus altissima stand on herbaceous species diversity (Talesh, Guilan)

نویسندگان [English]

  • H. Pourbabaei 1
  • S. S. Ebrahimi 2
  • H. Heydarnia 3
1 Prof. Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, I.R. Iran.
2 Ph.D. Student of Forest Science, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, I.R. Iran.
3 M.Sc. Graduated of Silviculture and Forest Ecology, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, I.R. Iran.
چکیده [English]

Reforestation with native and exotic species has a significant effect on the diversity of plant species. This study was done to investigate the effect of Ailanthus stand (Ailanthus altissima) on herbaceous layer diversity in Talesh, Guilan province. Two sites viz. Ailanthus stand and natural forest were selected and 20 400 m2 sample plots were established in each stand as a systematic-random grid. Whittaker's nested plot sampling and minimal area method were used to determine the optimum plot size of the understory. Therefore, micro-plots of the size 16 m2 were established in the center of each plot and cover percentage of each species was estimated according to Braun-Blanquet approach. In general, 21 species of 15 families were recorded in the study area. Results indicated that the average of litter depth, the number of trees per hectare, the average of canopy cover percentage of trees and the average of herbaceous cover were higher in the natural forest. The species diversity and richness indices were higher in the natural forest than those in Ailanthus stand, while evenness index was higher in Ailanthus stand. Studying the abundance distribution models showed that both areas followed a lognormal distribution. Ailanthus species has reduced the diversity and richness indices. Therefore, in order to enhance the plant diversity in these areas, a combination of trees in plantation programs must be used instead of pure plant species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ailanthus altissima
  • Evenness
  • Richness
  • Jokandan
  • species diversity