تغییرات نیتروژن و فسفر در درختان بلوط ایرانی و خاک توده‌های دچار خشکیدگی در ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی تغییرات مقدار نیتروژن و فسفربرگ، ریشه و خاک پای درختان بلوط ایرانی دچار خشکیدگی، طی دو سال و در فصل‌های بهار و تابستان در منطقۀ مله‌سیاه استان ایلام انجام گرفت. درختان بلوط براساس شدت خشکیدگی تاجی به چهار گروه با تعداد شش تکرار تقسیم شدند. نمونه‌گیری از برگ، ریشه و خاک پای درختان در چهار جهت اصلی تاج درخت به‌طور تصادفی انجام گرفت و برای تجزیۀ عناصربه آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت، نیتروژن و فسفر خاک محیط ریشۀ درختان بلوط ایرانی تغییرات معنی‌داری در بین تیمارهای خشکیدگی نداشتند. تغییرات زمانی نیتروژن و فسفر خاک کاهشی بود. نیتروژن برگ درختان سرخشکیده در بهار و تابستان 1392 بیشتر از درختان سالم بود. فسفر برگ درختان سرخشکیده در بهار 1392 بیشتر و در بهار 1393 کمتر از برگ درختان سالم بود. نیتروژن ریشۀ درختان سرخشکیده در بهار 1392 و تابستان 1393 بیشتر و در بهار 1393 کمتر از درختان سالم بود. فسفر ریشۀ درختان سرخشکیده در همۀ فصل‌ها کمتر از درختان سالم بود. نیتروژن با تغییرات زمانی کاهشی همراه بود، اما تغییرات زمانی فسفر افزایشی بود. همچنین غلظت نیتروژن و فسفر برگ بیشتر از ریشه بود. نتایج‌ نشان داد که خشکسالی تأثیر معنی‌دار بر وضعیت عناصر مزبور در پیکرۀ درختان بلوط دارد و تغییر آنها در درختان سرخشکیده به‌منظور مقاومت به شرایط خشکی و انجام فعالیت‌های حیاتی در حد ممکن بود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Variability of nitrogen and phosphorous in Persian oak trees and soil of dieback affected stands in Ilam

نویسنده [English]

  • Ahmad Hosseini
researcher
چکیده [English]

This research was performed to study the variability of nitrogen and phosphorus nutrients in leaf, root and soil around the root of dieback affected Persian oak trees during two years in spring and summer in Melah-Siah region, Ilam province. Oak trees were divided into four groups with six replicates based on the severity of crown dieback. Sampling of leaves, roots and soil of trees was randomly performed in four directions of tree crown and were transferred to the laboratory for analyzing the nutrients. Results showed that the leaf nitrogen amount of dieback trees in spring and summer of 2013 was more than those of healthy trees. The leaf phosphorus amounts of dieback trees in spring 2013 and spring 2014 were less than those of the healthy trees. The root nitrogen amount of dieback trees in spring and summer 2013 was more and in spring 2014 was less than that of healthy trees. The root phosphorus amount of dieback trees was less than that of healthy trees in all sampling seasons. The results showed that N had declining temporal changes. But temporal change of P was increasing. The concentrations of N and P in leaf were also more than the root. It is concluded that drought has significant effect on the mentioned elements status in oak trees. Resisting to drought conditions and possibly performing the vital activities are the reasons for element status changes in the dieback trees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ilam
  • Elements decomposition
  • Tree dieback
  • Oak forest