اولویت‏بندی درجة وضعیت شاخص ‏های تخریب در رویشگاه‏ های جنگلی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جنگلداری دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 دانشجوی دکتری جنگلداری دانشکدة کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

یکی از روش‏های مدیریت و کنترل پایداری منابع جنگلی شناخت انواع صدمات و تخریب‏هایی است که شرایط کمی و کیفی مناطق جنگلی ایران را به خطر می‏‏اندازد. در این مطالعه، با نگاهی یکپارچه، شاخص‏های مختلف تخریب در عرصه‏های جنگلی ایران با بررسی منابع کتابخانه‏ای شناسایی شد و پس از آن استادان دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران درجة وضعیت و اولویت این شاخص‌ها را در شش رویشگاه جنگلی هیرکانی، ارسباران، زاگرس، ایران‌ـ تورانی، خلیج عمانی، و مانگرو با روش تحلیل کارشناسی بررسی کردند. مطابق این بررسی تخریب زیستگاه، کاهش زادآوری، کاهش سطح، تغییر پوشش کف جنگل، کاهش بارخیزی خاک، تغییر تیپ جنگل، کاهش کیفیت درختان، کاهش حجم سرپا، تغییر فرم پرورشی، آتش‏سوزی، آلودگی، کاهش تراکم، کاهش تاج‏پوشش، خشکیدگی، حذف گونة جنگلی، تغییر گونة جنگلی، کاهش اشکوب جنگلی، و کاهش ارتفاع توده به ترتیب اولویت‏های اول تا هجدهم شاخص‏های تخریب در رویشگاه‏های جنگلی ایران‌اند. نتایج اولویت‏بندی میزان تخریب به تفکیک رویشگاه‏های جنگلی نشان داد رویشگاه‏های زاگرس، خلیج عمانی، ایران‌ـ تورانی، ارسباران، هیرکانی، و مانگرو به ترتیب در اولویت‏های اول تا ششم قرار دارند. همچنین، مهم‌ترین شاخص‏های تخریب در رویشگاه هیرکانی کاهش حجم سرپا، در رویشگاه ارسباران تخریب زیستگاه، در رویشگاه ایران‌ـ تورانی کاهش بارخیزی خاک، در رویشگاه‏ زاگرس کاهش سطح، در خلیج عمانی تغییر پوشش کف جنگل، و در رویشگاه مانگرو آلودگی بود. این نتایج در جهت‏گیری برنامه‏ریزی و مدیریت حفاظتی جنگل‏های کشور برای تدوین استراتژی‏های کنترلی و بازدارندة تخریب می‏تواند مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prioritize the Degree of Degradation Forms in Forest Sites of Iran

نویسندگان [English]

  • Beytollah Mahmoudi 1
  • Ahmad Bazgir 2
  • Jahangir Feghhi 3
  • Fatemeh Jafari 4
1 Assistant Professor of Forestry, Faculty of Natural Resources & Erath Sciences, Shahrekord University, Shahrekord, I.R. Iran
2 PhD Student in Forestry, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khoramabad, I.R. Iran
3 Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
4 MSc of Agriculture Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
چکیده [English]

One of the indicators of management and sustainability control of forest resources is the definition deforestation and degradation types. These factors hazard quantitative and qualitative of the Iranian forests. In this study with integrated approach, different forms of forest degradation identified in the forest areas with a reviews of library resources and then investigation the degree of status and priority of them in six sites of forest areas which included of Caspian, Arasbaran, Zagros, Irano-Turanian, Khaleej-Omani and Mangrove forests with expert analysis method by professors of Natural Resources Faculty, University of Tehran. Data Processing was performed using SPSS software and Friedman test. According to the survey, habitat degradation, generation decrease, forest grass cover, area reduction, soil fertility reduction, forest typology changing, trees quality reduction, stand volume reduction, structure form deformation, fire, pollution, density reduction, reduction of forest canopy, forest dieback, removal of the forest species, forest species changing, forest stratification reduction and height reduction of the stand, in order of priority, are include first to eighteen of degradation forms in forest sites. The main forms of degradation in the Caspian site is stand volume reduction, in Arasbaran site is habitat degradation, in Irano-Turanian site is soil fertility reduction, and in the Zagros and Khaleej-Omani sites are changing of structure form and in mangrove site is pollution. These results can be effective in orientation planning and protective management of forest sites for codification of control strategies and inhibiting degradation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • degradation
  • Prioritize
  • Forest
  • Iran

مراجع

[1]. Sodhi, N. S., Pin Koh, L., Brook, B. W., and Ng, P. K. L. (2004). Southeast Asian biodiversity: an impending disaster. Trends in Ecology and Evolution, 19: 654-660.
[2]. Foley, J. A., DeFries, R., Asner, G. P., Barford, C., Bonan, G., Carpenter, S. R., Chapin, F. S., Coe, M. T., Daily, G. C., Gibbs, H. K., Helkowski, J. H., Holloway, T., Howard, E. A., Kucharik, C. J., Monfreda, C., Patz, J. A., Prentice, I. C., Ramankutty, N., and Snyder, P. K. (2005). Global consequences of land use. Science, 309: 570–574.
[3]. Skole, D. and Tucker, C. (1993). Tropical deforestation and habitat fragmentation in the Amazon: satellite data from 1978 to 1988. Science, 260: 1905–1910.
[4]. Houghton, R. A. (1991). Tropical deforestation and atmospheric Carbon Dioxide. Climate Change, 19: 99-118.
[5]. FAO. (2012). The State of Forests in the World 2012, 60 pp.
[6]. Newton, A. C. and Tejedor, N. (2011). Principles and practice of forest landscape restoration: case studies from the drylands of Latin America. IUCN; European Commission, 383 pp.
[7]. National Committee for Sustainable Development. (2011). Report of Zagros Sustainable Development, 54 PP.
[8]. Agh, A. and Jalilvand, H. (2012). Is compaction and the conversion of forests to the Mausoleum has impact on the width of the growth rings?. Third International Conference on Climate Change and Dendrochronology.
[9]. Daghestani, M., Sobhani, H., Mohseni-Saravi, M., and Marvie Mohadjer, M. (2005). The effect of group selection system on soil physical properties. Journal of Natural Resources, (58)4: 769-779.
[10]. Pourmajidian, M. and Parsakhou, A. (2008). Qualitative and quantitative characteristics of the spatial distribution of fires in natural resources of Mazandaran province, First International Conference on Climate Change and dendrochronology.
[11]. Nagdi, A. and Moradmande-Jalali, A. (2009). Assessment of damage to the regeneration of both traditional and industrial methods forest utilization. Third forest National Conference. 
[12]. Ajmi, M., Khormali, F., and Ayobi, SH. (2012). The role of deforestation and land use change on soil erosion. Watershed Research, (94):36-44.
[13]. Sohrabi, S. R. (2009). Investigation of generation status and factors threatening in the Lorestan's forests, Third forest National Conference.
[14]. Kavosi, M. (2008). Distribution of Lymatria dispar in the north of Iran. First International Conference on Climate Change and Dendrochronology.
[15]. Abedini, R., Pourtahmasi, K., Ghazanfari, H., and Karimi, A.N. (2010) Effect of severe lopping on radial growth of Lebanon Oak trees (Quercus libani Oliv.) in Baneh adjacent forests. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 18(4):556-568.
[16]. Amini R. M., Shataee, Sh., Ghazanfari, H., and Moaieri, M. H. (2008). Changes in Zagros's forests extention using aerial photos and satellite imagery (Case study, Armerdeh forests of Baneh). Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 15(2). 10-20.
[17]. Ansari, N., Akhlagi Sall, S. J., and Ghasemi, M. (2008). Determination of socio-economic factors on natural resources degradation of Iran. Journal Of Rang and Desert Research, 15(4): 508-524.
[18]. Esmaeili, A. and Nasirneya, F. (2009). Socio-economic factors of degradation forest of selected country,with Kuznets Theory. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 13(48): 367-374.
[19]. Geist, H. J. and Lambin, E. F. )2002(. Proximate causes and underlying driving forces of tropical deforestation. Bioscience, 52: 143–150.
[20]. Fitzsimmons, M. ) 2003(. Effects of deforestation and reforestation on landscape spatial structure in boreal Saskatchewan, Canada. Forest Ecology and Management, 174,577–592.
[21]. Duke, N., Meynecke, C., Dittmann, J. O. S., Ellison, A. M., Anger, K., Berger, U., Cannicci, S., Diele, K., Ewel, K. C., Field, C. D., Koedam, N., Lee, S. Y., Marchand, C., Nordhaus, I., Dahdouh, and Guebas, F. )2007(. A world without mangroves?, Science, 317(5834): 41-42 pp.
[22]. Henareh Khalyani, A., Falkowski, M. J., and Mayer, A. L. (2012). Classification of Landsat images based on spectral and topographic variables for land cover change detection in Zagros forests. International Journal of Remote Sensing, 33(21): 6974- 6956.
[23]. Ebrahimi Rostaghi, M. (2010). Threats to the biodiversity of the Central Zagros Landscape with emphasis on forest cover.The Council for Forest, Range and Watershed, 32pp. 
[24]. Amini, M, R., Shataee, Sh., Moaieri, M. H., and Ghazanfari, H. (2009). Deforestation modeling and investigation on related physiographic and human factors using satellite images and GIS (Case study: Armerdeh forests of Baneh). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 16(3): 432-443.
[25]. Collan, M., Fedrizzi, M., and Luukka, P. )2013(. A multi-expert system for ranking patents: An approach based on fuzzy pay-off distributions and a TOPSIS–AHP framework. Expert Systems with Applications, 40: 4749–4759.
[26]. Najafi Asadolahi, F. and Rezazadeh, A. (2012). Research Methods and Statistics in the Social Sciences. Farhikhtegane Dnaneshgah Press, Tehran, 328 PP.
[27]. Azkeya, M. and Darban, A. (2002). Applied  Research Methods, Keyhan press, 537pp.
[28]. Tahmasebi, M. (2009). Mechanisms to enhance the ability of students to enter the international market of agricultural employment: A case study of Tehran, Faculty of Agriculture, Master of Engineering Thesis, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modarres University, 120 pp. 
[29]. Fatahi, M. (1993). Management of Zagros Forest, Research Institute of Forests and Rangelands, 64 pp.
[30]. Danehkar, A., Mahmoudi, B., Sabaee, M., Ghadirian, T., Asadolahi, Z., Sharifi, N., and Petrosian, H. (2012). Nationality Document for Stable Management of Mangrove Forest of Iran. Forest, Range and Watershed Management Organization of Iran, Paidari Tabyat Co., 624 PP.
[31]. Saeid, A.) 2002.( History of utilization forests in the north of Iran, Keimeye Sabz, Department of Renglands & Forests, 317-305.
[32]. Moshtaghpour, A. (1998). Proceedings of the biosphere reserves Conference. Tabriz. 65 PP.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار