ارزیابی تغییرات تاج‌پوشش در جنگل‌های زاگرس شمالی و جنوبی (مطالعة موردی: استان‌های کردستان و چهارمحال و بختیاری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.

2 مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کردستان، سـازمان تحقیقـات، آمـوزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.

10.22059/jfwp.2024.371768.1282

چکیده

جنگل‌های زاگرس به‌عنوان گسترده‌ترین و مهم‌ترین اکوسیستم‌های جنگلی کشور خدمات اکوسیستمی ارزشمندی دارند. اندازه‌گیری درصد تاج‌پوشش جنگل به‌عنوان یک بخش مهم از آمار جنگل مطرح است. تاج‌پوشش جنگل ارتباط قوی با فرآیندهای اکوهیدرولوژیک داشته و نقش مهمی در برنامه‌های سنجش موجودی جنگل دارد. در این پژوهش، تغییرات درصد تاج‌پوشش در قطعه‌نمونه‌های ثابت واقع در استان‌های کردستان (دوله‌ناو، گاران، بلوه و ساره‌کی) و چهارمحال و بختیاری (گل‌سفید، رحیم­آباد، گردنة چری و مورز) به‌ترتیب به‌عنوان نمایندة جنگل‌های زاگرس شمالی و جنوبی مورد بررسی قرار گرفتند. در هر استان چهار قطعه‌نمونه انتخاب شدند. در هر قطعه‌نمونه یک‌ هکتاری، نوع و فراوانی گونه‌ها، مبدأ و قطر متوسط تاج اندازه‌گیری شد. سپس، تصاویر ثابت از تاج درختان در سال‌‌های 1400 و 1401 برداشت شد. بررسی تغییرات تاج‌پوشش در دو استان نشان از افزایش درصد تاج‌پوشش در سال­های مورد بررسی داشت. در دو تودة‌ جنگلی دوله‌ناو و گاران (کردستان) و رحیم‌آباد (چهارمحال و بختیاری)، تغییرات تاج‌پوشش در دو سال تفاوت آماری معنی‌داری را نشان داد، اما در توده‌‌های جنگلی ساره‌کی و بلوه و گردنة چری، مورز و گل‌سفید اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین، در هر دو استان، بیشترین افزایش درصد تاج‌پوشش به‌ترتیب با مقادیر 7/746 و 3/97 مربوط به جهت جنوبی بود. با توجه به اهمیت شاخص تاج‌پوشش در اکوسیستم‌های جنگلی به‌ویژه زاگرس، تحلیل‌های دقیق‌ و جامع‌ این شاخص نقش مهمی در برنامه­ریزی­های مدیریتی ایفا خواهد کرد. نتایج تغییرات دوساله، اطلاعات کاربردی درخصوص اثر نوع و ساختار توده و شرایط اکولوژیک بر پویایی تاج‌پوشش به‌عنوان دروازة ورودی انرژی به گیاه ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessment of canopy cover changes in the northern and southern Zagros forests (Case study: Kurdistan and Chaharmahal and Bakhtiari provinces)

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Iranmanesh 1
  • Mehdi Pourhashemi 2
  • Hassan Jahanbazi Goujani 1
  • Maziar Haidari 3
  • Behrouz Fani 3
  • Mohammad Kazem Parsapour 1
  • Touraj Mokhtarpour 1
1 Forests and Rangelands Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Shahrekord, Iran.
2 Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture, Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3 Forests and Rangelands Research Department, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

The Zagros forests, being the largest and most important forest ecosystems in the country, provide valuable ecosystem services. The percentage of forest canopy cover, a crucial component of forest statistics, has a strong relationship with ecohydrological processes and plays a vital role in forest inventory programs. In this study, changes in canopy cover percentage were examined in sample plots located in the provinces of Kurdistan (Dulehnaw, Gharan, Belveh, and Saraki) and Chaharmahal and Bakhtiari (Gelsefid, Rahimabad, Gardaneh Cheri, and Mavarz), representing the northern and southern Zagros forests, respectively. Each plot underwent a comprehensive measurement process, including the assessment of species composition, growth form, and average crown diameter. Static images of tree canopies were captured in 2021 and 2022 to analyze changes in canopy cover. The analysis revealed statistically significant differences in canopy cover between provinces. Significant differences in canopy cover changes were observed in the Dulehnaw, Gharan, and Rahimabad forest stands over the two years, but no significant statistical differences were found in the Saraki, Belveh, Gardaneh Cheri, Mavarz, and Gelsefid stands. Furthermore, in both provinces, the highest increase in canopy cover percentage was recorded in the southern direction, with values of 7.46% and 3.97%, respectively. Detailed and comprehensive analyses of the canopy cover index, particularly in the Zagros region, are crucial for effective management planning in forest ecosystems. The two-year variations in this index provide valuable insights into the influence of vegetation type, structure, and ecological conditions on canopy dynamics, serving as a gateway for energy to plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canopy imaging
  • Growth form
  • Leaf area index
  • Zagros ecosystem

مراجع

  • Talebi, K.S., Sajedi, T., & Pourhashemi, M. (2014). Forests of Iran. A Treasure from the Past, a Hope for the Future. Springer, 152 p.
  • Jazirehei, M.H., & Ebrahimi, R.M. (2003). Silviculture in Zagros. University of Tehran. 560 p. (In Persian)
  • Pourhashemi, M. (2015). Structural characteristics of oak coppice stands of Marivan Forests. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 27(5), 766-776. (In Persian)
  • Jennings, S.B., Brown, N.D., & Sheil, D. (1999). Assessing forest canopies and understorey illumination: canopy closure, canopy cover and other measures. Forestry, 72(1), 59-74.
  • Nasiri, V., Darvishsefat, A.A., Arefi, H., Griess, V.C., Sadeghi, S.M.M., & Borz, S.A. (2022). Modeling forest canopy cover: a synergistic use of Sentinel-2, aerial photogrammetry data, and machine learning. Remote Sensing, 14(6), 1453.
  • Huang, X., Wu, W., Shen, T., Xie, L., Qin, Y., Peng, S., Zhou, X., Fu, X., Li, J., Zhang, Z., & Zhang, M. (2021). Estimating forest canopy cover by multiscale remote sensing in northeast Jiangxi, China. Land, 10(4), 433.
  • Anttila, P. (2005). Assessment of manual and automated methods for updating stand-level forest inventories based on aerial photography. Dissertationes Forestales, 9, 1-42.
  • Korhonen, L., Korhonen, K.T., Rautiainen, M., & Stenberg, P. (2006). Estimation of forest canopy cover: a comparison of field measurement techniques. Silva Fennica 40(4), 577–588.
  • Chopping, M., Moisen, G.G., Su, L., Laliberte, A., Rango, A., Martonchik, J.V., & Peters, D.P. (2008). Large area mapping of southwestern forest crown cover, canopy height, and biomass using the NASA Multiangle Imaging Spectro-Radiometer. Remote Sensing of Environment, 112(5), 2051-2063.
  • Hosseinzadeh, J., & Pourhashemi, M. (2015). An investigation on the relationship between crown Indices and the severity of oak forests decline in Ilam. Iranian Journal of Forest, 7(1), 57-66 (In Persian).
  • Khalili Ardali, Z., Mirazadi, Z., & Mansuor Samaie, R. (2019). Estimation of biomass, carbon sequestration and leaf area of Acer monspessulanum in Middle-Zagros, case study: Ghaleh Gol forests in Lorestan province. Forest Research and Development, 5(2), 245-257 (In Persian).
  • Torresan, C., Carotenuto, F., Chiavetta, U., Miglietta, F., Zaldei, A., & Gioli, B. (2020). Individual tree crown segmentation in two-layered dense mixed forests from UAV LiDAR data. Drones, 4(2): 10.
  • Zou, J., Zhuang, Y., Chianucci, F., Mai, C., Lin, W., Leng, P., Luo, S., & Yan, B. (2018). Comparison of seven inversion models for estimating plant and woody area indices of leaf-on and leaf-off forest canopy using explicit 3D forest scenes. Remote Sensing, 10(8), 1297.
  • Zou, J., Hou, W., Chen, L., Wang, Q., Zhong, P., Zuo, Y., Luo, S., & Leng, P. (2020). Evaluating the impact of sampling schemes on leaf area index measurements from digital hemispherical photography in Larix principis-rupprechtii forest plots. Forest Ecosystems, 7(1), 1-18.
  • Paletto, A., & Tosi, V. (2009). Forest canopy cover and canopy closure: comparison of assessment techniques. European Journal of Forest Research, 128, 265-272.
  • Nowghani Leilakouhi, Z., Panahi, P., Torabian, Y., Pourhashemi, M., & Hashemi, S.A. (2016). Non-destructive leaf area estimation of indicator tree species of Hyrcanian collection, National Botanical Garden of Iran. Applied Biology, 29(1), 175-190 (In Persian).
  • Fatehi, P., Miri, N., Darvishsefat, A., Pir Bavaghar, M., & Homolová, L. (2023). Modeling Zagros forests leaf area index using Sentinel-2 image and Gaussian Processes Regression. Iranian Journal of Forest and Poplar Research. (In Press). (In Persian)
  • Arora, K. (2021). Geodesy, figure of the earth. In Encyclopedia of Solid Earth Geophysics(pp. 423-426). Cham: Springer International Publishing.
  • Parvizi, A., Hatamnia, A. A., Mohammadkhani, N., & Naji, H.R. (2021). Effect of altitude on photosynthesis rate and some physiological indices from three species of Quercuis brantii, Pistacia atlantica, Crataegus pontica in Ilam province forests. Journal of Plant Process and Function, 10(45), 57-70 (In Persian)
  • Flynn, W.R.M., Owen, H.J.F., Grieve, S. W.D., & Lines, E.R. (2022). Quantifying vegetation indices using TLS: methodological complexities and ecological insights from a Mediterranean forest. EGUsphere, pp. 1-21.
  • Makumbura, R.K., & Rathnayake, U. (2022). Variation of Leaf Area Index (LAI) under Changing Climate: Kadolkele Mangrove Forest, Sri Lanka. Advances in Meteorology, 2022(1), 9693303.
  • Madhumali, R.M.C., Wahala, W.M.P.S.B., Sanjeewani, H.K.N., Samarasinghe, D.P., & De Costa, W.A.J.M. (2023). Influence of Geographical Aspect and Topography on Canopy Openness in Tropical Rainforests of Sri Lanka along an Altitudinal Gradient. bioRxiv, pp. 2023-07.
  • Amini, S., Seyedi, N., Fatehi, P., & Pir Bavaghar, M. (2022). Assessment of elevation and geographical aspect variability on leaf characteristics of‎ trees in the North Zagros forests. Forest Research and Development, 8(4), 355-369. (In Persian)
  • Alcántara-Ayala, O., Oyama, K., Ríos-Muñoz, C.A., Rivas, G., Ramirez-Barahona, S., & Luna-Vega, I. (2020). Morphological variation of leaf traits in the Ternstroemia lineata species complex (Ericales: Penthaphylacaceae) in response to geographic and climatic variation. PeerJ, 8, e8307.
  • Parker, G.G. (2020). Tamm review: Leaf Area Index (LAI) is both a determinant and a consequence of important processes in vegetation canopies. Forest Ecology and Management, 477, 118496.
  • Eriksson, H., Eklundh, L., Hall, K., & Lindroth, A. (2005). Estimating LAI in deciduous forest stands. Agricultural and Forest Meteorology, 129(1-2), 27-37.
  • Smith, M. L., Anderson, J., & Fladeland, M. (2008). Forest canopy structural properties. Field Measurements for Forest Carbon Monitoring: A Landscape-Scale Approach, pp. 179-196.
  • Panahi, P., Pourhashemi, M., & Hasaninejad, M. (2013). Comparison of specific leaf area in three native oaks of Zagros in national botanical garden of Iran. Ecology of Iranian Forest, 1(2), 12-26. (In Persian).
  • Roberts, S.D., Dean, T.J., & Evans, D.L. (2003). Family influences on leaf area estimates derived from crown and tree dimensions in Pinus taeda. Forest Ecology and Management, 172(2-3), 261-270.
نشریه جنگل و فرآورده های چوب
دوره 77، شماره 2
شهریور 1403
صفحه 139-152

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار