ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر فصل بر ویژگیهای شیمیایی آب در خاک جنگل راشستان آمیخته (ایران-جنگل شصتکلاته)
آب باران پس از شستوشوی عناصر از روی زیستتودة روزمینی و بقایای گیاهی در جنگل، به خاک وارد میشود، و در خاک تحت تأثیر فضای ریشهای درختان، میکروارگانیسمها، ضخامت افقها، و مادة آلی متحمل تغییرات وسیعی از لحاظ کیفیت میشود. فرایند مذکور نتیجة واکنش بسیار پیچیدهای از فرایندهای اتمسفریک، هیدرولوژیک، و بیوژئوشیمیایی است که تحت تأثیر فصول قرار دارد. در این پژوهش، تغییرات فصلی آبشویی کاتیونهای بازی (سدیم، پتاسیم، کلسیم، و منیزیم) در خاک تودة آمیختة راشـممرزستان در سری یک طرح جنگلداری دکتر بهرامنیا (استان گلستان) بررسی شد. نمونههای حاصل از آبشویی افق سطحی و عمقی (0ـ10 و 10ـ50 سانتیمتر) طی یک سال (1/10/87 تا 1/10/88) بعد از هر بارندگی جمعآوری شد. برای تعیین تغییرات کاتیونهای بازی در فصول مختلف در آبشویی افق سطحی و عمقی، از روش آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد در آبشویی افق سطحی مقدار همة کاتیونها، بهجز پتاسیم در فصول مختلف، اختلاف معنیداری در سطح احتمال 5 درصد داشتند؛ بهطوری که در زمستان، بیشترین آبشویی کاتیونهای سدیم و منیزیم مشاهده شد. همچنین در آبشویی افق عمقی، عناصر سدیم و منیزیم در فصول مختلف اختلاف معنیداری را در سطح 5 درصد نشان دادند؛ بهطوری که بیشترین آبشویی سدیم در زمستان و منیزیم در بهار بود. با شناسایی میزان تغییرات ویژگیهای شیمیایی آبشویی در خاک سطحی و عمقی برای بهرهمندی حداکثر از آبشویی کاتیونها، میتوان گفت برنامهریزی عملیات بهرهبرداری جنگل، بهتر است در ماه اسفند باشد تا چرخة بیوژئوشیمیایی بهینه شود.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50432_f62866d75f093106e4c9e1ad4e5f155c.pdf
2014-04-21
1
11
10.22059/jfwp.2014.50432
آبشویی
تغییرات فصلی
کاتیونهای بازی
گونة راش
مریم
مصلحی
m.moslehi@areeo.ac.ir
1
دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
LEAD_AUTHOR
هاشم
حبشی
habashi.hashem@gmail.com
2
استادیار دانشکدة جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
AUTHOR
فرهاد
خرمالی
khormali@yahoo.com
3
استاد گروه خاکشناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
AUTHOR
رامین
رحمانی
4
دانشیار دانشکدة جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین ویژگیهای زیست مکانیک گونة تبریزی به منظور استفاده در زیست مهندسی خاک
در دهههای اخیر کاربرد مصالح زنده در پروژههای عمرانی و حفاظتی بهسرعت در حال گسترش بوده است. پیشنیاز استفاده از این روشها آگاهی از ویژگیهای مؤثر گیاهان بهعنوان مصالح است. هدف از این پژوهش برآورد ویژگیهای زیستمکانیک گونة تبریزی شامل تراکم، پراکنش، و مقاومت کششی بود. به این سبب، در منطقهای مسطح، که دو ردیف صنوبر کاشته شده بود و پروفیلی به عمق یک متر بین آن دو حفر شده بود، نسبت سطح ریشه به سطح خاک (RAR) با استفاده از روش دیوارة پروفیل برداشت شد. با توجه به ردیفیبودن درختان، نقطهای تصادفی در امتداد آنها انتخاب و یک پروفیل پیوسته به طول 10 متر و موازی با ردیف درختان بررسی شد. کلیة ریشهها در دیوارههای پروفیل با فاصلة 5/0 (دیوارة نزدیک) و 0/1 متر (دیوارة دور) از تنة درختان در افقهای 10 سانتیمتری برداشت شد. سپس تعدادی نمونة ریشه بهمنظور تعیین ویژگی مکانیکی برای آزمایش مقاومت کششی انتخاب شد. نتایج نشان داد با افزایش عمق و نیز فاصله از درختان میزان RAR کاهش مییابد که این کاهش از تابع توانی پیروی میکند. اغلب، بیشترین مقادیر RAR در لایههای بالایی خاک قرار داشت و حداکثر عمق ریشهدوانی نیز حدود یک متر بود. نتایج آزمایش کششی رابطة توانی مثبت بین نیروی کششی و قطر ریشه و رابطة توانی منفی بین مقاومت کششی و قطر ریشه را نشان داد. نتایج این پژوهش مهمترین ویژگیهای زیستمکانیکی ریشة تبریزی را بهصورت کمّی نشان داد که میتواند در زیستمهندسی خاک کاربرد فراوانی داشته باشد.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50433_70fc8735bd5431fceb10c651b427c895.pdf
2014-04-21
13
19
10.22059/jfwp.2014.50433
تبریزی
دیوارة پروفیل
زیست مکانیکی
مقاومت کششی ریشه
نسبت سطح ریشه
باریس
مجنونیان
1
استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، تهران.
AUTHOR
احسان
عبدی
abdie@ut.ac.ir
2
استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، تهران.
LEAD_AUTHOR
محبوبه
فصحت
3
کارشناس ارشد جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، تهران.
AUTHOR
حمید
صوفی مریو
soofi@ut.ac.ir
4
کارشناس مسئول گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، تهران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی امکان تشخیص گونه های درختی در تصاویر هوایی رقومی به روش طبقه بندی شیءـ پایه
دادههای سنجش از دور، بهویژه تصاویر هوایی رقومی با توان تفکیک مکانی و رادیومتری زیاد، میتواند ابزار مناسبی برای شناسایی گونههای درختی باشد. هدف از این تحقیق بررسی قابلیت این تصاویر و روش شیءـپایه برای تشخیص گونههای درختی است. به این منظور منطقهای 86/5 هکتاری از پارک طالقانی تهران انتخاب شد. تصاویر دوربین UltraCam-D چهارباندی ادغامشده با باند پانکروماتیک با پیکسلهایی به ابعاد 7×7 سانتیمتر و عمق رادیومتری 12 بیت استفاده شدند. تصحیح هندسی تصاویر به کمک نقشۀ بزرگمقیاس (1:2000) منطقه و دادههای پروازی (IMU) به روش مثلثبندی هوایی انجام گرفت. باندهای اصلی به همراه دادههای تبدیلی NDVI، PCA، و HIS در فرایند قطعهبندی و طبقهبندی مورد آزمون قرار گرفتند. طبقهبندی بهروش شیءـپایه صورت گرفت. ابتدا یک قطعهبندی با شاخصهای مختلف انجام گرفت و نتیجۀ آن بهصورت کیفی ارزیابی شد. بعد از انتخاب توصیفگرهای مناسب برای تفکیک طبقات، طبقهبندی به روش نزدیکترین همسایه با تعریف نمونههای تعلیمی برای هر طبقه اجرا شد. با بازدیدهای میدانی واقعیت زمینی نقطهای تهیه شد. ارزیابی صحت نقشۀ حاصل از طبقهبندی با نقشة واقعیت زمینی نشاندهندة صحت کلی 78 درصد و ضریب کاپای 73/0 است. گونههای چنار و عرعر بهترتیب بیشترین (817/0) و کمترین (248/0) ضریب کاپای طبقه را کسب کردند. صحت کلی و ضریب کاپای خوب و برابری آنها، بیانگر قابلیت خوب تصاویر مورد استفاده و روش شیءـپایه در تشخیص اکثر گونههای درختی مورد مطالعه است. برای ارزیابی هرچه کاملتر قابلیت دادههای UltraCam-D ضرورت دارد این دادهها در شرایط رویشگاهی مختلف و دیگر گونهها استفاده شوند.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50434_47f6e4eafabaf1154e5e218374309385.pdf
2014-04-21
21
32
10.22059/jfwp.2014.50434
پارک جنگلی شهری
تشخیص گونه های درختی
طبقه بندی شیءـ پایه
قطعه بندی
UltraCam-D
مهرنوش
شبانی پور
m.shabanipoor@ut.ac.ir
1
کارشناس ارشد جنگلداری دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
علی اصغر
درویش صفت
adarvish@ut.ac.ir
2
استاد گروه جنگلداری دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
امید
رفیعیان
o_rafieyan@yahoo.ca
3
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، گروه مهندسی محیط زیست، تبریز، ایران.
AUTHOR
وحید
اعتماد
vetemad@ut.ac.ir
4
استادیار گروه جنگلداری دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پویایی پیت و ماند در رابطه با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک جنگل راشستان آمیخته (جنگل شصتکلاتهـگرگان)
از مهمترین آشفتگیهایی که در راشستانها مشاهده میشود ریشهکنشدن درختان و به دنبال آن ایجاد نواحی خردهرویشگاه پیت و ماند است که به تغییرات اساسی در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک منجر میشود. پیت و ماندها، با سنین مختلفی در جنگل دیده میشوند. این پژوهش بهمنظور بررسی رابطة پویایی پیت و ماند با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در تودة آمیختة راش جنگل شصتکلاتة گلستان انجام شد. نمونههای خاک از 4 بخش پیت، ماند، حاشیة خشکهدار، و زیرتاج پوشش بسته در 4 درجة پوسیدگی جمعآوری شد و از نظر میزان مادة آلی، وزن مخصوص ظاهری، و pH خاک در 4 بخش مذکور و سنین متفاوت، با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه مقایسه شدند. نتایج نشان داد میزان مادة آلی، وزن مخصوص ظاهری، و pH خاک در بخشهای مختلف از اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد برخوردار بودند. بیشترین مقدار مادة آلی به پیت، و وزن مخصوص ظاهری و pH به ماند اختصاص داشته است. میزان مادة آلی و وزن مخصوص ظاهری در سنین متفاوت اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد نشان داد. حال آنکه در pH اختلاف معنیداری مشاهده نشد. بیشترین مقدار مادة آلی و وزن مخصوص ظاهری بهترتیب در سنین بالغ و جوان مشاهده شد. میتوان گفت با گذشت زمان و افزایش سن پیت مقدار مادة آلی افزایش، ولی میزان وزن مخصوص ظاهری کاهش مییابد که سبب حاصلخیزی خاک بر اثر تجزیة مناسب لاشبرگ در طی زمان و افزایش فعالیت میکروارگانیسمها میشود. خردهرویشگاههای ایجادشده سرآغاز تحول و حاصلخیزی خاک جنگلاند.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50435_3d6ee43260039b72584e8e2c6352ce8d.pdf
2014-04-21
33
45
10.22059/jfwp.2014.50435
بادافتادگی
سن
ریشه کنشدن
مادة آلی
وزن مخصوص ظاهری
pH
نگار
مقیمیان
negar_moghimian@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
LEAD_AUTHOR
هاشم
حبشی
habashi_hashem@yahoo.com
2
استادیار دانشکدة جنگلداری و فنّاوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
مریم
مصلحی
maryam_moslehi@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعة تولید و هزینة خروج چوب با تراکتور کشاورزی (مطالعة موردی: جنگلکاری های منطقة شیخ نشین شفارود)
تراکتورهای کشاورزی ماشینهای چندکارهای هستند که کاربرد زیادی بهخصوص در کشاورزی و بهرهبرداری جنگل دارند. حمل به روش چوب کوتاه با استفاده از تراکتور کشاورزیِ مجهز به یدککش از روشهای خروج چوب است که در جنگلکاریهای شمال ایران مانند بسیاری از نقاط دیگر دنیا رایج است که طی آن گردهبینههای کوتاه از کنار کنده به محل دپو حمل میشوند. در این مطالعه، که در عرصههای جنگلکاری منطقة شیخنشین حوزة آبخیز شفارود انجام شده است، 69 نوبت چوبکشی با تراکتور کشاورزی مطالعه و پس از تعیین عوامل تأثیرگذار بر زمان چوبکشی، مطالعة زمانی اجزای یک نوبت چوبکشی برای تعیین مدل پیشبینی زمان آن انجام و هزینة تولید بهرهبرداری در ساعات کار مفید و برنامهریزیشده محاسبه شد. زمان چوبکشی تحت تأثیر تعداد گردهبینه، حجم بار، و فاصلة چوبکشی است. نتایج نهایی نشان داد متوسط تعداد بینه در هر نوبت چوبکشی 59 عدد، حجم بار 81/3 متر مکعب، و فاصلة چوبکشی 202 متر است و با این مقادیر میزان تولید ساعتی تراکتور کشاورزی در ساعات کار مفید 66/5 متر مکعب و در ساعت کار برنامهریزیشده 34/5 متر مکعب و هزینة واحد تولید با و بدون احتساب زمانهای تأخیر بهترتیب 88196 و 80354 ریال بود. نتایج این مطالعه، همگام با تحقیقات پیش رو، با برآورد دقیق و با جزئیات هزینههای بهرهبرداری به برنامهریزان بهرهبرداری جنگل، مدیران جنگل، و بهرهبرداران اجازه میدهد تا با مقایسه، ماشین مناسب را انتخاب کنند.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50436_eaf9e37ec913190f1501349d10fb68d8.pdf
2014-04-21
47
59
10.22059/jfwp.2014.50436
تولید و هزینه
جنگلکاری
چوبکشی
مطالعة زمانی
مهرداد
نیکوی
nikooy@guilan.ac.ir
1
استادیار گروه جنگلداری دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران.
LEAD_AUTHOR
رامین
نقدی
naghdir@yahoo.com
2
دانشیار گروه جنگلداری دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران.
AUTHOR
آرزو
اسماعیل نژاد
esmaelnezhadarezoo@yahoo.com
3
کارشناس ارشد مهندسی جنگل، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مقایسه ای روشهای خط نمونه در برآورد مشخصه های کمّی جنگل (مطالعة موردی: جنگلهای دالاب ایلام)
مدیریت جنگل و برنامهریزی اصولی برای آن مستلزم داشتن اطلاعات کمّی و کیفیِ مناسب است. این اطلاعات از طریق آماربرداری از جنگل بهدست میآید. از این رو، آماربرداری جنگل در برآورد وضعیت موجود و برنامهریزی آینده نقش اساسی دارد. در این بررسی 2/37 هکتار از جنگلهای دالاب ایلام بهصورت صددرصد با قطعات نمونۀ 1 هکتاری آماربرداری شد. برای برآورد مشخصههای کمّی، دو روش خط نمونه با طول ثابت 50 متر و خط نمونه با تعداد ثابت 5 درخت، مقایسه شدند. مشخصههای اندازهگیریشده شامل تعداد درختان در هکتار، سطح مقطع برابرسینه، و درصد تاجپوشش بود. برای هر روش تعداد 37 قطعهنمونه براساس الگوی منظم تصادفی با ابعاد شبکۀ 100×100 متر برداشت و مشخصات مورد نیاز درختان اندازهگیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که با درنظرگرفتن دقت و هزینه، روش خط نمونه با تعداد درخت ثابت، روش مناسب برای برآورد مشخصههای کمّی جنگلهای منطقۀ دالاب استان ایلام است.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50437_2ef5c36842528675eb994c71e0e7da7b.pdf
2014-04-21
61
72
10.22059/jfwp.2014.50437
آماربرداری
ایلام
بلوط ایرانی
جنگلهای زاگرس
روش خط نمونه
مهرداد
میرزایی
mehrdadmirzaei28@gmail.com
1
کارشناس ارشد جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
LEAD_AUTHOR
امیراسلام
بنیاد
bonyad@guilan.ac.ir
2
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
AUTHOR
حسن
پوربابایی
h_pourbabaei@guilan.ac.ir
3
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر عوامل فیزیوگرافی بر مشخصههای کمّی بلوط ایرانی در جنگلهای زاگرس میانی (مطالعة موردی: ایلام)
این مطالعه با هدف تعیین اثر عوامل فیزیوگرافی (شیب، جهت، و ارتفاع از سطح دریا) بر مشخصههای کمّی بلوط ایرانی در جنگلهای زاگرس میانی صورت گرفته است. دراین تحقیق که در جنگلهای شهرستان آبدانان، از توابع استان ایلام، و در منطقهای به وسعت تقریبی 150 هکتار انجام شد، 134 قطعهنمونۀ مستطیلشکل به ابعاد 50×40 متر به روش آماربرداری منظمـتصادفی در شبکهای به ابعاد 100×100 متر تعیین و مشخصههای گونه، قطر برابرسینه، قطر تاج، ارتفاع درختان، و نیز فیزیوگرافی قطعهنمونه (شیب، جهت دامنه، و ارتفاع از سطح دریا) برداشت شد. نتایج نشان داد که عوامل فیزیوگرافی بر قطر برابرسینۀ درختان تأثیر معنیداری ندارد. جهت دامنه و ارتفاع از سطح دریا بر اندازۀ مشخصههای سطح تاج درختان، سطح مقطع برابرسینه، و تعداد در هکتار تأثیر معنیداری دارد. در بین عوامل فیزیوگرافی، جهت دامنه بر ارتفاع درختان تأثیر معنیداری داشته است. این تحقیق، در حفظ مناطقی که دارای گونههای بلوط با مشخصههای کمّی بهتر یا مناطقی که در حال تخریب هستند، مؤثر خواهد بود.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50438_ce6479e89159f08efa07590da976e6e4.pdf
2014-04-21
73
84
10.22059/jfwp.2014.50438
بلوط ایرانی
زاگرس میانی
عوامل فیزیوگرافی
مشخصههای کمّی
حسن
نوشادی
noshadihasan@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
منوچهر
نمیرانیان
mnamiri@ut.ac.ir
2
استاد دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
پدرام
عطارد
attarod@ut.ac.ir
3
دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
جعفر
حسین زاده
j.hoseinzadeh@ilam.ac.ir
4
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، ایلام، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر بخارزنی چوب نراد بر میزان جذب و عمق نفوذ مادة حفاظتی اسید کرومات مس
در این تحقیق، تأثیر پیشتیمار بخارزنی چوب نراد بر میزان جذب، ماندگاری، و عمق نفوذ مادة حفاظتی ACC بررسی شد. پیشتیمارهای بخارزنی در دماهای 120، 140، و 160 درجة سانتیگراد به مدت 1 ساعت و تحت فشار 2 تا 3 اتمسفر انجام گرفت. عملیات بخارزنی بر روی تختههایی به ابعاد 50×100×250 میلیمتر با الگوی برش بینابینی و با میانگین رطوبت اولیة 30 درصد انجام شد. پس از متعادلسازی رطوبت نمونهها، عملیات اشباع با استفاده از محلول حفاظتی ACC با غلظت 5 درصد تحت فرایند کمفشار انجام شد. همچنین، با استفاده از نرمافزار Image j درصد اشباع سطح مقطع نمونهها با مادة حفاظتی محاسبه شد. نتایج نشان دادند که پیشتیمار بخارزنی چوب نراد در دماهای 140 و 160 درجة سانتیگراد موجب افزایش میزان جذب، عمق نفوذ، و سطح اشباع مادة حفاظتی میشود، ولی تفاوت معنیداری بین نمونههای شاهد و نمونههای بخاردیده در دمای 120 درجة سانتیگراد مشاهده نشد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش دمای بخارزنی از 140 به 160 درجة سانتیگراد بهطور معنیداری بر میزان جذب و عمق نفوذ مادة حفاظتی افزوده میشود.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50439_35c32a7aa1ffa662c91815c79e8e97d4.pdf
2014-04-21
85
92
10.22059/jfwp.2014.50439
اسید کرومات مس
بخارزنی
جذب
چوب نراد
عمق نفوذ
میلاد
رمضانپور
milad.ramezanpour@yahoo.com
1
کارشناس ارشد گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
اصغر
طارمیان
tarmian@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
حمیدرضا
تقی یاری
htaghiyari@yahoo.com
3
استادیار گروه علوم و صنایع چوب، دانشکدۀ مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی انحلال و بازسازی سلولز در دو نوع حلال یونی
سلولز فراوانترین پلیمر طبیعی روی کرۀ زمین است که بهعلت خواص فیزیکی و مکانیکیِ منحصربهفرد خود کاربردهای متنوعی یافته است. ساختار سلولز طبیعی (سلولز I) از عوامل مهم محدودکنندة پتانسیل آن در ارزش رقابتی در تولید فرآوردههای مختلف است. در این مطالعه، از دو حلال یونی ایمیدازول پایة 1ـبوتیلـ3ـمتیل ایمیدازولیوم کلرید (BMIMCl) و 1ـبوتیلـ3ـمتیل ایمیدازولیوم متیل سولفات ([BMIM][MeSO4]) برای انحلال سلولز استفاده شد. بررسیها نشان داد که حلال [BMIM][MeSO4] قادر به انحلال سلولز نیست و عملآوری با حلال سبب تشکیل ترکیبات تخریبی محلول در آب گردید، اما عملآوری با BMIMCl سبب انحلال سلولز شد. طیفسنجی 13CNMRنیز این واقعیت را تأیید کرد. ساختار بلوری سلولز بر اثر انحلال و بازسازی به سلولز II تغییر شکل مییابد و مقدار بلورینگی ساختار آن کاهش مییابد. درصد کریستالی، ضخامت نانوکریستالها، نرخ کریستالی، و انرژی پیوند نیز بر اثر انحلال و بازسازی سلولز کاهش یافتند. نتایج نشان داد که درصد کریستالی و ضخامت نانوکریستالها بر اثر بازسازی سلولز با روش سردکردن تدریجی در مقایسه با روش سردکردن ناگهانی افزایش مییابد.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50440_9599d43b602c40dd695f333ef705f602.pdf
2014-04-21
93
103
10.22059/jfwp.2014.50440
انحلال
انرژی پیوند هیدروژنی
بازسازی
بلورینگی
حلال یونی
سلولز
ابراهیم
حجتی مروست
ebrahim_hojati@ut.ac.ir
1
کارشناس ارشد علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
علی
عبدالخانی
abdolkhani@ut.ac.ir
2
استادیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
علی نقی
کریمی
karimi.ut@gmail.com
3
استاد گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران؛ و مؤسسة تحقیقاتی INTROP، دانشگاه پوترا، مالزی.
AUTHOR
یحیی
همزه
hamzeh@ut.ac.ir
4
دانشیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر استفاده از نانوالیاف سلولزی و نشاستة کاتیونی بر ویژگی های خمیرکاغذ سودا آنتراکینون ساقة برنج
در این تحقیق، تأثیر استفاده از نانوالیاف سلولزی و نشاستة کاتیونی بر بهبود ویژگیهای مقاومتی خمیرکاغذ سودا آنتراکینونِ تهیهشده از ساقة برنجِ پیشاستخراجنشده و پیشاستخراجشده با قلیا، در سیستم متداول تهیۀ کاغذ دستساز، بررسی شد. نانوالیاف سلولزی در سه سطح 2، 5، و 10 درصد و در سه سطح زمان اختلاط 2، 5، و 10 دقیقه به سوسپانسیون خمیرکاغذ حاصل از ساقة برنج پیشاستخراجنشده و پیشاستخراجشده اضافه شدند. میزان مصرف نشاستة کاتیونی ثابت و برابر 5/1 درصد در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مقاومتهای مکانیکی خمیرکاغذ با افزودن نانوالیاف سلولزی بهرغم استفاده از ورقسازی متداول آزمایشگاهی در سه سطح (2، 5، و 10 درصد) به طور خطی افزایش مییابد. با افزودن نانوالیاف سلولزی بعد از کاتیونیکردن خمیرکاغذ با نشاستة کاتیونی، با توجه به افزایش نگهداری نانوالیاف سلولزی، مقاومتها بهطور معنیداری افزایش یافت. نتایج حاکی از آن است که بهکارگیری سیستم نانوالیاف سلولزی به همراه نشاستة کاتیونی در ارتقای ویژگیهای مقاومتی خمیرکاغذ سودا آنتراکینون در سیستم متداول تهیۀ کاغذ دستساز مؤثر و موفق بوده است.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50441_f401b1e195eb04c0117a2998b492d6cd.pdf
2014-04-21
105
117
10.22059/jfwp.2014.50441
پیشاستخراج قلیایی
خمیرکاغذ سودا آنتراکینون
ساقة برنج
نشاستة کاتیونی
نانوالیاف سلولزی
ویژگیهای مکانیکی خمیرکاغذ
هادی
حسن جان زاده
h.hasanzadeh65@ut.ac.ir
1
کارشناس ارشد گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
سحاب
حجازی
shedjazi@gau.ac.ir
2
استادیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
حسین
یوسفی
hyousefi.ir@gmail.com
3
استادیار، گروه تکنولوژی و مهندسی چوب، دانشکدۀ مهندسی چوب و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
سعید
مهدوی
mahdavi43@gmail.com
4
عضو هیئت علمی مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران.
AUTHOR
علی
عبدالخانی
abdolkhani@ut.ac.ir
5
استادیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر درصد خشکی خمیر خروجی از پرس دوقلو بر آلودگی پساب با استفاده از مدل ریاضی
در صنعت کاغذسازی، برای بازیافت مواد محلول حاصل از فرایند تبدیل چوب به خمیرکاغذ، از پرس استفاده میشود که کارایی آن نقش بسزایی در جلوگیری از هدررفت منابع و آلودگی پساب دارد. این تحقیق برای نشاندادن اثر درصد خشکی خمیر خروجی از پرس دوقلو بر کارایی شستوشو با استفاده از مدل ریاضی و برمبنای الگوی شبیهسازی آنالیز مهندسی سیستم، صورت گرفته و براساس آن عملکرد پرس بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در یک مقدار تولید ثابت برمبنای اطلاعات شرکت چوب و کاغذ مازندران، کارایی شستوشوی پرس دوقلو رابطة مستقیم با درصد خشکی خمیر خروجی از پرس دارد؛ بهطوری که افزایش حدود 10 درصد خشکی خمیر خروجی باعث افزایش 10 درصد کارایی شستوشو و همزمان باعث کاهش حدود 35 درصد مواد بازیافتنشده میشود که این موضوع نشاندهندة کاهش بار آلودگی پساب است.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50442_eee56dead223b50b72099a8ba458ae9a.pdf
2014-04-21
119
131
10.22059/jfwp.2014.50442
آلودگی پساب
پرس دوقلو
درصد خشکی خمیر
کارایی شستوشو
مدل ریاضی
ولی اله
مهدی پور روشن
mehdpur@yahoo.com
1
رئیس واحد تولید خمیر شرکت چوب و کاغذ مازندران و مدرس دانشگاه پیام نور ساری، ساری، ایران.
LEAD_AUTHOR
عبدالحمید
اشراق نیای جهرمی
eshragh@sharif.edu
2
دانشیار، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر آنزیم سلولاز بر ویژگیهای فیزیکی و قابلیت زهکش خمیرکاغذ OCC
این تحقیق برای ارزیابی پتانسیل آنزیم سلولاز در بهبود ویژگیهای فیزیکی و قابلیت زهکش خمیرکاغذ OCC انجام شد. خمیرکاغذ OCC با درصد خشکی 10 درصد، تحت شرایط ثابت درجۀ حرارت °C50، مدتزمان60 دقیقه، و محدودۀ 5/4ـ5/5 pH در سطوح مختلف 05/0، 1/0، 2/0، 3/0، و 5/0درصد (براساس وزن خشک خمیرکاغذ) با آنزیم سلولاز پیشتیمار شد. همچنین، خمیرکاغذهای OCC در زمانهای مختلف 30، 90، 120، و150 دقیقه در غلظت ثابت سلولاز (3/0 درصد) بهطور مجزا پیشتیمار آنزیمی شدند. در ادامه، خمیرکاغذهای پیشتیمارشده با آنزیم، در دور ثابت 2000 پالایش مکانیکی شدند. نتایج نشان داد پیشتیمار آنزیمی بدون اعمال پالایش موجب افزایش درجة روانی خمیرکاغذ به میزان حدود 22 درصد در مقایسه با نمونۀ شاهد (خمیرکاغذ تیمارنشده با درجة روانیml, CSF 470) شد. استفاده از 3/0 و 5/0 درصد بهطور مشترک بیشترین درجة روانی (ml, CSF 600) را نتیجه داد. با افزایش مصرف آنزیم سلولاز از 05/0 درصد به 3/0 درصد، کاغذهای با ضخامت کمتر و دانسیتۀ بیشتر حاصل آمد و در مصرف بیشتر (5/0 درصد) دانسیتۀ کاغذ کاهش یافت. در خمیرکاغذ OCC پالایشنشده، استفاده از زمان کوتاهتر تیمار آنزیمی (30 تا 60 دقیقه)، خمیرکاغذهای با دانسیته و مقاومت به عبور هوای بیشتری را نتیجه داد. حداکثر درجة روانی خمیرکاغذ (ml, CSF 645) در مدتزمان 90 دقیقه بهدست آمد. افزایش مصرف آنزیم همراه با پالایش، موجب بهبود درجة روانی خمیرکاغذ شد و بهترین سطح مصرف آنزیم در محدودۀ 1/0ـ05/0 درصد پیشنهاد میشود.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50443_7adf09c75612aa8741a261fda804029d.pdf
2014-04-21
133
145
10.22059/jfwp.2014.50443
آنزیم سلولاز
پالایش خمیرکاغذ
خمیرکاغذ OCC
قابلیت زهکش
ویژگیهای فیزیکی
ایمان
اکبرپور
iman.akbarpour@gmail.com
1
دانشجوی دکتری صنایع خمیر و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکدۀ مهندسی چوب و کاغذ، گروه صنایع خمیر و کاغذ، گرگان، ایران.
LEAD_AUTHOR
حسین
رسالتی
hnrealati@yahoo.com
2
استاد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکدۀ مهندسی چوب و کاغذ، گروه صنایع خمیر و کاغذ، گرگان، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی بهبود ویژگیهای مکانیکی و نوری کاغذهای چاپ پس از پوشش دهی با رنگدانه های نانورس و کربنات کلسیم رسوبی
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر پوششدهی سبک بر مقاومتها و ویژگیهای نوری کاغذ چاپ شرکت چوب و کاغذ مازندران انجام شد. دو رنگدانة معدنی نانورس و کربنات کلسیم رسوبی در درصدهای وزنی مختلف نسبت به لاتکس برای پوششدهی به روش تیغهای استفاده شد. از میکروسکوپ نیروی اتمی برای بررسی ساختار سطح کاغذ استفاده شد. همچنین، خواص مقاومتی و نوری کاغذهای شاهد و پوشششده اندازهگیری شد. مقایسۀ این ویژگیها نشان داد سطح کاغذ پوششیافته با نانورس بهدلیل زیادتربودن سطح ویژۀ نانورس و تفاوت در شکل ذرات آن (صفحهای)، در مقایسه با کربنات کلسیم رسوبی، از یکنواختی و صافی نسبتاً خوبی برخوردار است. اختلاف معنیداری بین مقاومتهای کاغذ، بهجز سفتی کشش، وجود نداشت. زردی کاغذهای پوششدهیشدة سبک با نانورس تا حدود 20 درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت؛ درحالی که بین روشنی و ماتی کاغذهای پوششدهیشده با نمونۀ شاهد، اختلاف معنیداری وجود ندارد.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50444_2e617bce16948063e3a6f05b44e3f25b.pdf
2014-04-21
147
155
10.22059/jfwp.2014.50444
پوششدهی
کربنات کلسیم رسوبی
مقاومتهای کاغذ
میکروسکوپ نیروی اتمی
نانورس
ویژگیهای نوری
جعفر
ابراهیم پور کاسمانی
jafar_kasmani@yahoo.com
1
استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سوادکوه، گروه مهندسی چوب و کاغذ، سوادکوه، ایران.
LEAD_AUTHOR
سعید
مهدوی
smahdavi@rifr-ac.ir
2
استادیار پژوهش، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن، تهران، ایران.
AUTHOR
احمد
ثمریها
a_samariha@yahoo.com
3
دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر هدفمندی یارانهها بر بازار فرآوردههای چوبی کارگاهها و فروشگاههای کشور
هدفمندی یارانهها گام مهمی برای شکوفایی اقتصاد کشور بود. اثر هدفمندی یارانهها بر چوب و محصولات چوبی ایران مشخص نبود و چگونگی اثر آن بر این محصولات کارگاهها و فروشگاههای کشور پرسشی اساسی است. روششناسی تحقیق پیمایشی بود و با محاسبة نرخ تورم و درصد تغییرات قیمت تولیدکنندۀ چوب و فرآوردههای چوبی و با آزمون من ویتنی یو[1] و تحلیل توصیفی به آزمون سؤال پرداخته شد. نتایج نشان میدهد اثر هدفمندی یارانهها بر وضعیت اقتصادی این بنگاههای محصولات صفحهای و چوبی صنایع مبلمان ضعیف است، اما هزینه و قیمت نهادههای آنها را بیشتر از سایر موارد، مانند رقبا و رقابت، تحت تأثیر قرار داده است. نیز سفارش محصولات را بدون تغییر درآمد یا سود افزایش داده و باعث افزایش و تغییر در قیمت و مصرف برخی محصولات مانند تختهفیبر نیمهسنگین در مقایسه با دیگر محصولات شده است. آزمون من ویتنی یو نشان میدهد پاسخ فروشندگان و کارگاهها قبل و بعد از هدفمندی غالباً یکسان است، اما مصرف محصولات داخلی و ارزانقیمت مانند تختهفیبر داخلی و تختۀ خردهچوب معمولی و همچنین تغییر قیمت انواع مبلها و قفسههای چوبی در بعد از هدفمندی یارانهها بیشتر بوده و در سطح 95 درصد معنیدار است. نرخ تورم تولیدکنندۀ محصولات چوب و کاغذ در بعد از هدفمندی بیشتر از قبل از آن است.
https://jfwp.ut.ac.ir/article_50445_5f88d5a10972086bd5091970bd5a0849.pdf
2014-04-21
157
171
10.22059/jfwp.2014.50445
فرآوردههای چوبی
فروشندگان و کارگاههای مبلمان
نرخ تورم
هدفمندی یارانهها
علی
بیات کشکولی
ali.bayatkashkoli@gmail.com
1
دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ دانشگاه زابل،زابل، ایران.
LEAD_AUTHOR