%0 Journal Article %T شناسایی ارتباط سنتی جوامع محلی زاگرس با ارزش‌های گیاهان (مطالعه موردی: شهرستان نورآباد ممسنی، استان فارس) %J نشریه جنگل و فرآورده های چوب %I دانشگاه تهران %Z 5052-2008 %A پورهاشمی, مهدی %A کاکاوند, مهدی %A پناهی, پریسا %A محمدی, ابراهیم %A حیدری, مازیار %D 2021 %\ 05/22/2021 %V 74 %N 1 %P 29-42 %! شناسایی ارتباط سنتی جوامع محلی زاگرس با ارزش‌های گیاهان (مطالعه موردی: شهرستان نورآباد ممسنی، استان فارس) %K جنگل‌های زاگرس %K خواص دارویی %K شیوه مصرف سنتی %K فرم رویشی %K گیاه‌مردم‌نگاری %R 10.22059/jfwp.2020.307667.1124 %X یکی از اولین و عمیق­ترین روابط انسان با محیط، استفاده از ارزش‌های دارویی گیاهان برای رفع نیازمندی­های خود می‌باشد. جنگل­های زاگرس مهد تمدن­های کهن ایران و دربرگیرنده جوامع محلی فراوانی است که هریک شامل گنجینه‌ای گرانبها از دانش­های سنتی مرتبط با گیاهان دارویی هستند که یکی از موضوعات اصلی در دانش گیاه‌مردم‌نگاری است. در این پژوهش، این دانش در سامان عرفی پیراشکفت شهرستان­ نورآباد ممسنی در استان فارس مطالعه شد. اطلاعات این پژوهش با روش نمونه­گیری گلوله‌برفی، استفاده از مطلعین کلیدی و انتخاب هدفمند با استفاده ترکیبی از روش­های مصاحبه، مشاهده مستقیم و مشاهده مشارکتی به‌دست آمد. داده­ها با استفاده از شاخص‌های کمی فراوانی نسبی نقل‌قول، ارزش استفاده و شاخص اهمیت فرهنگی تحلیل شدند. به استناد نتایج، 38 گونه گیاهی دارویی در منطقه شناسایی شد که بیشترین آنها (16 درصد) متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) بوده و از نظر فرم رویشی، عمده آنها (47 درصد) جزو گیاهان علفی چندساله بودند. برگ و گل به‌ترتیب با 28 و 18 درصد سهم کل، بیشترین اندام مورد استفاده دارویی بودند. بیشترین شیوه مصرف سنتی گیاهان به­صورت خوراکی (36 درصد) و دم‌کرده و دمنوش (30 درصد) بود. از نظر شاخص فراوانی نسبی نقل‌قول، 11 گونه (شامل 5 گونه چوبی) دارای بیشترین ارزش بودند. بیشترین مقدار شاخص ارزش استفاده (83/0) مربوط به گیاه تاتوره بود و از نظر شاخص اهمیت فرهنگی نیز گونه‌های اسفند، برودار، خنجوک و بومادران بیشترین مقادیر را داشتند. نتایج این پژوهش بیانگر غنای دانش سنتی گیاهان دارویی در منطقه مورد مطالعه بود که در صورت تکرار در سایر مناطق جنگلی زاگرس، می­تواند در تدوین این دانش نقش به‌سزایی داشته باشد. %U https://jfwp.ut.ac.ir/article_81500_cb0ce9fb574b7b38277558f59ea16e2b.pdf