%0 Journal Article %T ارزیابی تغییرات مشخصه‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک 25 سال پس از عملیات چوبکشی در جنگل خیرود %J نشریه جنگل و فرآورده های چوب %I دانشگاه تهران %Z 5052-2008 %A سهرابی, هادی %A جورغلامی, مقداد %A جعفری, محمد %D 2021 %\ 01/20/2021 %V 73 %N 4 %P 403-415 %! ارزیابی تغییرات مشخصه‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک 25 سال پس از عملیات چوبکشی در جنگل خیرود %K جرم مخصوص ظاهری %K چوبکشی زمینی %K زی‌تودۀ کرم خاکی %K شدت ترافیک %K شیب مسیر چوبکشی %R 10.22059/jfwp.2020.294831.1054 %X تراکم خاک به‌علت استفاده از ماشین‌آلات سنگین برای برداشت چوب و بی‌توجهی به شرایط خاک در عملیات چوبکشی، مشکلی گسترده در برداشت چوب از جنگل است. در تحقیق حاضر، فرایند بازیابی مشخصه‌های خاک مسیرهای چوبکشی بعد از عملیات چوبکشی در جنگل خیرود بررسی شد. چهار مسیر چوبکشی با سنین مختلف (3، 10، 20 و 25 سال) با سه تکرار در جنگل انتخاب و در هر یک از آنها سه طبقۀ شدت ترافیک و سه کلاسۀ شیب مشخص شد و نمونه‌گیری در محل رد چرخ‌ها در عمق‌های 10-0 و 20-10 سانتی‌متری خاک انجام گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که 25 سال پس از عملیات چوبکشی جرم مخصوص ظاهری، مقاومت به نفوذ و تخلخل ریز، 4/8، 4/27 و 44/50 درصد بیشتر و تخلخل کل، تخلخل درشت و رطوبت خاک به‌ترتیب 96/1، 1/17 و 58/4 درصد کمتر از منطقۀ دست‌نخورده بود. با گذشت 25 سال از عملیات چوبکشی، مقادیر واکنش (pH)، هدایت الکتریکی، کربن، نیتروژن کل، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم قابل جذب در خاک، تعداد و زی‌تودۀ کرم‌های خاکی کمتر و نسبت کربن به نیتروژن بیشتر از منطقۀ دست‌نخورده بود. شدت ترافیک زیاد (H3) و کلاسۀ شیب 30-20 درصد (C3) در مسیر چوبکشی سه‌ساله بیشترین اثر را بر مشخصه‌های خاک داشت که از تغییرات بیشتر و طولانی شدن بازیابی مشخصه‌های خاک در این موقعیت‌ها نشان دارد. نتایج این مطالعه مشخص می‌کند که بازیابی مشخصه‌های شیمیایی طولانی‌تر از مشخصه‌های زیستی و فیزیکی است، به‌طوری که بازیابی کامل این مشخصه‌ها به زمانی بیش از 25 سال نیاز دارد. %U https://jfwp.ut.ac.ir/article_79832_0f38e05ecf010db688828c02f75851a0.pdf